Samenvatting programmadoelen geriatrie

1. De student kan de begrippen ‘gerontologie’, ‘geriatrie’, ‘kwetsbare oudere’ uitleggen.
Definitie geriatrische patient:

Iemand met een complex ziektebeeld, als gevolg van stoornissen op lichamelijk, geestelijk en/of sociaal
gebied waardoor zelfstandig functioneren en de kwaliteit van het leven negatief beïnvloed wordt.



Aantal kenmerken:

 Verwevenheid van medische-biologische, psychische en sociale factoren
 Multipele pathologie
 Polyfarmacie
 Atypische presentatie
 Verminderde reservefunctie
 Interindividuele variatie

Nadruk licht op herstel en behoud van zelfredzaamheid van de patiënt.

Definitie gerontologie:

 De tak van de wetensch die het ouder worden bestudeerd, op alle mogelijke vlakken.

Kwetsbare ouderen

Vermindering reservecapaciteit van vrijwel alle organen

2 soorten:

 Endogeen: erfelijke eigenschappen
 Exogeen: factoren van buitenaf

Afname van weefsel of orgaanmassa

 Spieren, skelet, huid, hersenen, lever, nieren en hart

Oorzaak: verminderde activiteit, minder voeding, verlaagde hormonale stimulatie

Gevolg: verminderde anatomische en functionele reserve

Meer vetweefsel – minder spierweefsel

Gevolg:

 Daling energiebehoefte en stofwisseling
 Verandering verdelingspatroon medicijnen

, 2. De student kan het ontstaan van de fysiologische ouderdomsverschijnselen verklaren.
Cardiovasculair systeem

Veranderingen:

 Afname kracht myocard
 Afname slagvolume
 Wanden hart en bloedvaten stugger en minder elastisch

Gevolgen:

Hypertensie, linkerventrikelhypertrofie, afname max. Inspanningsvermogen, geleidingsstoornissen

Centraal zenuwstelsel

 Hersenatrofie met celverlies met als gevolg afname inprenting, geheugenverlies,
gestoorde waarneming (pijn, tast, warmte), depressie, verwardheid.
 Vertraagde zenuwgeleiding met als gevolg vertraagde reflexen en verstoord evenwicht
met valneiging.
 Hersenvaatveranderingen met CVA en vasculaire dementie

Luchtwegen

Veranderingen:

 Verkalking ribben -> meer weerstand
 Ademhalingsspieren worden zwakker
 Verzwakking respiratoire spieren -> minder vitale capaciteit
 Alveolaire wanden verwijnen -> minder oppervlakte
 Vermindering aantal longcapillairen -> minder ventilatie
 Minder trilharen + minder slijmvorming
 Veranderde houding

Gevolgen:

Minder zware lichamelijke inspanning + meer kans op longziekten

Bewegingsapparaat

Veranderingen:

 Afname botdichtheid -> osteoporose
 Spieratrofie -> dunne ledematen
 Degeneratie kraakbeen -> artrose

Gevolgen:

Trager, minder soepel, krachtverlies, verstoring balans -> vallen.

, Huid

Ouderdomsvlekken/ levervlekken -> bij 90% van alle blanke mensen boven de 60 jaar.

Zintuigen

 Presbyacusis (ouderdoms slechthorendheid)
 Presbyopie (ouderdoms slechtziendheid)
 Cataract (staar)
 Smaakpapillen nemen af
 Verminderde reuk
 Droge mond door minder speekselproductie

Gastro-intestinaal

Veranderingen:

 Verminderde motiliteit van maagdarmkanaal
 Tragere maaglediging
 Tragere darmpassage
 Atrofie maagslijmvlies
 Vermindering aantal darmvlokken
 Verminderde bloedtoevoer lever en darmen

Gevolgen:

Verminderde aanmaak intrinsic factore, verminderde opname in de darm, veranderde reactie op
medicatie, obstipatie

Urinewegen

Verandering:

 Nieratrofie
 Verminderde bloedtoevoer nieren
 Prostaathypertrofie
 Gestoorde blaasmotoriek
 Kleinere blaasinhoud

Gevolgen:

Verminderde filtratie, veranderde reactie op medicijnen, urineretentie, UWI, incontinentie.