1. Introductie in Geestelijke gezondheidszorg.
● ⅓ wordt geconfronteerd met psychische stoornis.
● België is koploper in opnemen van patiënten.
● België heeft hoog heropname cijfer.
● Psychische stoornissen= Nummer 1 reden invaliditeit.
● Ziekenhuisopname + 15 dagen= 27% door psychische stoornis.
● Psychiatrische patiënten= Gemiddeld 15 jaar lagere levensverwachting.
● België kent 3 suicide Per Dag.
● 30-70% ontwikkelt een psychische stoornis als ouders dit hebben.
● Overconsumptie van Kalmeringsmiddelen en Slaapmiddelen.
● Er is meer Medicatie dan Therapie. Zou omgekeerd moeten zijn.
● Verband psychische problemen en Socio-Economische Status.
● Opstart professionele zorg= Te laat.
● ⅓ Zoekt professionele hulp.
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Begrippen:
- Klinische Psychologie: Toepassing psychologie in klinische situaties.
- Psychopathologie: Leer van psychische ziekten.
- Psycholoog: Houdt zich bezig met innerlijke en gedrag van mensen.
- Psychotherapeut: Meer praktijk ervaring als Psycholoog, functie idem.
- Psychiater: Arts met specialisatie psychiatrische stoornissen.
- Psychische of psychiatrische stoornis: Ziektebeeld.
- Symptomen: Uitingen van de stoornissen.
- Diagnostische criteria: Hieraan moet je voldoen, opgesteld door DSM-5.
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Wat is afwijkend gedrag: Abnormaliteit , Niet normaal.
1. Uitzonderlijk.
2. Sociaal Afwijkend.
3. Foute Perceptie of interpretatie van de realiteit.
4. Aanzienlijk emotioneel lijden van persoon.
5. Ongepast of contraproductief gedrag EN GEVAAR.
6. Verschillende opvattingen over geestelijke gezondheid
a. Aandacht voor cultuurverschillen in DSM-5.
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Wat is bemoeizorg?
= Bemoeizorg is het actief aanbieden van hulp aan mensen die daar niet op zitten te wachten: de
zorgwekkende zorgmijders. Vaak zijn ze (ernstig) verslaafd en/of hebben ze psychische problemen, leven
ze in geïsoleerde en verloederde omstandigheden en hebben ze conflicten met verschillende instanties.
● Gezondheid van Cliënten verbeteren.
● Gezondheidsrisico’s van gezondheid beperken.
● Praktische levensomstandigheden trachten verbeteren.
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Historie:
1. 460 - 366 VOOR CHR. : Hippocrates, Evenwicht in lichaamssappen. (Lichamelijke oorzaak).
2. Middeleeuwen: Exorcisme en Herken Vervolging: 10.000 vrouwen vermoord. (Bovennatuurlijk oorzaak).
3. 1600: Krankzinnigengestichten: Erbarmelijke levensomstandigheden, St. Mary’s of Bethlehem Hospital.
4. 1800: Hervorming: Pussin en Pinel: Gesprekstherapie, menselijke visie op psychopathologie.
a. Visie veranderde in 1850 - 1900.
5. 1950: Opnieuw verandering, Komst van Psychofarmaca en Sociale Psychiatrie.
6. 1970: Antipsychiatriebeweging, het is geen ziekte maar gevolg van maatschappij, geen therapie nodig.
7. NU: Vermaatschappelijking van zorg , Bemoeizorg.
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
,2. Geestelijke Gezondheidszorg: Landschap
Het zorgaanbod:
● Professioneler , Gevarieerder en Toegankelijker.
● Diverse mogelijkheden voor aanpak.
● 5 Niveau’s
○ Eerste Niveau: Zelfzorg.
○ Tweede Niveau: Mantelzorg , Informele zorg in samenleving.
○ Derde Niveau: Huisartsen , Thuiszorg , (1ste Lijn).
○ Vierde Niveau: Centra voor Geestelijk gezondheidszorg , Psychiater , Psychologen , Beschut
wonen , PVT (Psychiatrisch Verzorgingstehuis).
○ Vijfde Niveau: Psychiatrische Ziekenhuizen , PAAZ.
■ SCHEIDINGSLIJN niet makkelijk te trekken.
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Verschillende zorgen:
1. Huisartsen , Psychiaters, Psychologen of Psychotherapeuten.
2. Centra voor Geestelijke Gezondheidszorg.
3. Psychiatrische ziekenhuis , PAAZ.
4. Poliklinische Zorg.
5. Kinder psychiatrie.
6. Ouderen psychiatrie.
7. Specifieke drughulpverlening.
8. Psychiatrische verzorgingstehuizen.
9. Initiatieven beschut wonen.
10. Psychosociale revalidatiecentra.
11. Liaison psychiatrie: Scheiding van psychiatrie en andere geneeskunde kleiner maken.
12. Psychiatrische thuiszorg , Mobiele teams.
13. Psychiatrische gezinsverpleging.
14. Geïnterneerden.
15. Online Therapie en Telepsychiatrie.
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Nieuwe beweging in de GGZ: (Volgens GIDS naar beter GGZ)
F1: Activiteiten inzake preventie en promotie van GGZ. Vroegdetectie , Screening , Vroeginterventie en
gespecialiseerde ambulante diagnostiek en behandeling.
F2: Ambulante intensieve behandelteams in zowel de acute (F2a) als in de chronische (F2b) problematiek.
F3: Rehabilitatieteams die werken rond herstel en sociale inclusie, psychosociale rehabilitatie.
F4: Intensieve residentiële behandelunits voor acuut en chronisch waarvoor opname nodig is.
F5: Specifieke woonvormen waarin zorg kan gegeven worden indien thuismilieu hier niet OK voor is.
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
,3. Verpleegkunde in de psychiatrie.
Uitgangspunten voor de verpleegkundige (ME)
● Verpleegkundige = Professional
● Ondersteunen van zelfmanagement.
● Behouden en Verbeteren Dagelijkse functioneren.
● Patiënt = Gelijkwaardig aan de Verpleegkundige DUS patiënt is mee verantwoordelijk.
● Kenmerken van een verpleegkundige.
○ Dient een specifiek doel.
○ Omvat een specifieke manier van interveniëren.
○ Vindt plaats in een specifiek domein.
○ Gericht op de persoon als geheel.
○ Gebaseerd op ethische waarden.
○ Commitment aan partnerschap.
○ MENSVISIE
■ Holistische benadering.
■ Spiritualiteit. (Persoonlijke Innerlijke Ervaring).
○ VISIE op zorg en samenwerking
■ Visie op zorg
● Betrekking op inhoud en aanbod.
● Zorgrelatie
■ Visie op samenwerking
● Organisatie van de zorg.
● Hoe bieden wij de zorg.
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Nieuwe rol als verpleegkundige:
- Samenwerken met patiënt.
- Toont zich als ondersteuner en coach.
- Kijkt naar mogelijkheden en weegt af.
- Maakt gebruik van ervaringen patiënt.
- Gelijkwaardigheid tussen vpk en patiënt.
- Hulpverlener werkt in triade (professional, naaste , patiënt).
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
6 stappen in…
● De zorg voor mensen met een psychische problematiek.
● De ontwikkeling als psychiatrisch verpleegkundige.
● De ontwikkeling als verpleegkundige.
● De ontwikkeling als bewust wezen.
● De ontwikkeling als mens.
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
6 Basic Skills…
● Verbinden: Contact maken, luisteren , voelen = Vertrouwen creeëren
● Zijn
● Accepteren
● Mogen
● Doen
● Kwetsbaarheid
Verpleegkundig proces in Psychiatrie
1. Verpleegkundige anamnese
2. Verpleegkundige diagnostiek
3. Bepaling van gewenste zorgresultaten
4. Plannen
5. Uitvoeren
6. Evaluatie + Vergeet Intuïtie niet.
, 4. Visie op afwijkend gedrag , denkmodellen over verpleegkunde en behandelmethoden.
Ontstaan van pathologie:
● Nature (Hersenen , genetica en neurotransmitters).
● Nurture (Omgeving , Opvoeding).
● = Nature - Nurture DEBAT
1. Het biologisch perspectief.
a. Genetica= Het DNA heeft invloed op afwijkend gedrag. Scheppen aanleg, komt niet perse tot uiting.
b. Balkmetafoor= Psychische ziektes worden veroorzaakt door genetica in combo met stressoren.
c. Het Zenuwstelsel= Psychofarmaca beïnvloeden beschikbaarheid van neurotransmitters in hersenen.
i. Centrale Zenuwstelsel
1. Ruggenmerg
2. Hersenen
a. Achterhersenen: Pons-Medulla-Cerebullum= Vitale Parameters , Evenwicht.
b. Middenhersenen: Alertheid.
c. Voorhersenen: Thalamus- Hypothalamus-Limbisch systeem= Emotie ,
motivatie , coördinatie van beweging….
ii. Perifere Zenuwstelsel
1. Het Autonome Zenuwstelsel
a. Het Sympatische Zenuwstelsel: Opdrijven.
b. Het ParaSympatische Zenuwstelsel: Rust.
2. Het Somatisch Zenuwstelsel
2. Het psychologische perspectief.
a. Psychodynamische Model= Sigmund Freud. Psycho-Analyse.
= Psychologische problemen zijn gevolg van onbewuste motieven en conflicten, die terug te vinden
zijn in de kindertijd, en samenhangen met primitieve seksuele en agressieve instincten en de
behoefte om deze impulsen uit het bewustzijn te weren.
- Opbouw Persoonlijk= Problemen ontstaan door conflict volgende componenten.
- ID: Ik wil dit nu! (Diepere drijfveren en impulsen)
- EGO: Reageren op basis van Waarden en Normen.
- SUPER EGO: Reageren op basis wat maatschappij wilt.
- Stadia van Psychoseksuele Ontwikkeling
- Orale: Eerste levensjaar ID
- Anale: Tweede levensjaar ID
- Fallische: 3-6 levensjaar EGO
- Latente: 6-12 levensjaar SUPEREGO
- Genitale: Puberteit
= Afweermechanisme wordt ingezet om te kunnen functioneren, handig maar mag niet te lang duren.
b. Behavioristisch Model= Ivan Pavlov , John B. Watson.
= Gevolg van leergeschiedenis, het fout aanleren van bepaalde gedragingen in de opvoeding.
- Klassieke Conditionering: Leren van associaties, betekenisverlening. Verklaring voor ontstaan
fobieën. Verbranden aan hete kachel geeft pijn dus leren dat dit niet goed is.
- Operante Conditionering: Leren door bekrachtiging en straf.
- Bekrachtigers:
- + Bekrachtigers: Geld , Cadeautje geven.
- - Bekrachtigers: Iets vervelend wegnemen zoals huishoudelijke taak.
- Straf:
- + Straf: Iets vervelend geven zoals huishoudelijke taak.
- - Straf: Iets leuks wegnemen zoals telefoon.
● ⅓ wordt geconfronteerd met psychische stoornis.
● België is koploper in opnemen van patiënten.
● België heeft hoog heropname cijfer.
● Psychische stoornissen= Nummer 1 reden invaliditeit.
● Ziekenhuisopname + 15 dagen= 27% door psychische stoornis.
● Psychiatrische patiënten= Gemiddeld 15 jaar lagere levensverwachting.
● België kent 3 suicide Per Dag.
● 30-70% ontwikkelt een psychische stoornis als ouders dit hebben.
● Overconsumptie van Kalmeringsmiddelen en Slaapmiddelen.
● Er is meer Medicatie dan Therapie. Zou omgekeerd moeten zijn.
● Verband psychische problemen en Socio-Economische Status.
● Opstart professionele zorg= Te laat.
● ⅓ Zoekt professionele hulp.
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Begrippen:
- Klinische Psychologie: Toepassing psychologie in klinische situaties.
- Psychopathologie: Leer van psychische ziekten.
- Psycholoog: Houdt zich bezig met innerlijke en gedrag van mensen.
- Psychotherapeut: Meer praktijk ervaring als Psycholoog, functie idem.
- Psychiater: Arts met specialisatie psychiatrische stoornissen.
- Psychische of psychiatrische stoornis: Ziektebeeld.
- Symptomen: Uitingen van de stoornissen.
- Diagnostische criteria: Hieraan moet je voldoen, opgesteld door DSM-5.
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Wat is afwijkend gedrag: Abnormaliteit , Niet normaal.
1. Uitzonderlijk.
2. Sociaal Afwijkend.
3. Foute Perceptie of interpretatie van de realiteit.
4. Aanzienlijk emotioneel lijden van persoon.
5. Ongepast of contraproductief gedrag EN GEVAAR.
6. Verschillende opvattingen over geestelijke gezondheid
a. Aandacht voor cultuurverschillen in DSM-5.
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Wat is bemoeizorg?
= Bemoeizorg is het actief aanbieden van hulp aan mensen die daar niet op zitten te wachten: de
zorgwekkende zorgmijders. Vaak zijn ze (ernstig) verslaafd en/of hebben ze psychische problemen, leven
ze in geïsoleerde en verloederde omstandigheden en hebben ze conflicten met verschillende instanties.
● Gezondheid van Cliënten verbeteren.
● Gezondheidsrisico’s van gezondheid beperken.
● Praktische levensomstandigheden trachten verbeteren.
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Historie:
1. 460 - 366 VOOR CHR. : Hippocrates, Evenwicht in lichaamssappen. (Lichamelijke oorzaak).
2. Middeleeuwen: Exorcisme en Herken Vervolging: 10.000 vrouwen vermoord. (Bovennatuurlijk oorzaak).
3. 1600: Krankzinnigengestichten: Erbarmelijke levensomstandigheden, St. Mary’s of Bethlehem Hospital.
4. 1800: Hervorming: Pussin en Pinel: Gesprekstherapie, menselijke visie op psychopathologie.
a. Visie veranderde in 1850 - 1900.
5. 1950: Opnieuw verandering, Komst van Psychofarmaca en Sociale Psychiatrie.
6. 1970: Antipsychiatriebeweging, het is geen ziekte maar gevolg van maatschappij, geen therapie nodig.
7. NU: Vermaatschappelijking van zorg , Bemoeizorg.
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
,2. Geestelijke Gezondheidszorg: Landschap
Het zorgaanbod:
● Professioneler , Gevarieerder en Toegankelijker.
● Diverse mogelijkheden voor aanpak.
● 5 Niveau’s
○ Eerste Niveau: Zelfzorg.
○ Tweede Niveau: Mantelzorg , Informele zorg in samenleving.
○ Derde Niveau: Huisartsen , Thuiszorg , (1ste Lijn).
○ Vierde Niveau: Centra voor Geestelijk gezondheidszorg , Psychiater , Psychologen , Beschut
wonen , PVT (Psychiatrisch Verzorgingstehuis).
○ Vijfde Niveau: Psychiatrische Ziekenhuizen , PAAZ.
■ SCHEIDINGSLIJN niet makkelijk te trekken.
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Verschillende zorgen:
1. Huisartsen , Psychiaters, Psychologen of Psychotherapeuten.
2. Centra voor Geestelijke Gezondheidszorg.
3. Psychiatrische ziekenhuis , PAAZ.
4. Poliklinische Zorg.
5. Kinder psychiatrie.
6. Ouderen psychiatrie.
7. Specifieke drughulpverlening.
8. Psychiatrische verzorgingstehuizen.
9. Initiatieven beschut wonen.
10. Psychosociale revalidatiecentra.
11. Liaison psychiatrie: Scheiding van psychiatrie en andere geneeskunde kleiner maken.
12. Psychiatrische thuiszorg , Mobiele teams.
13. Psychiatrische gezinsverpleging.
14. Geïnterneerden.
15. Online Therapie en Telepsychiatrie.
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Nieuwe beweging in de GGZ: (Volgens GIDS naar beter GGZ)
F1: Activiteiten inzake preventie en promotie van GGZ. Vroegdetectie , Screening , Vroeginterventie en
gespecialiseerde ambulante diagnostiek en behandeling.
F2: Ambulante intensieve behandelteams in zowel de acute (F2a) als in de chronische (F2b) problematiek.
F3: Rehabilitatieteams die werken rond herstel en sociale inclusie, psychosociale rehabilitatie.
F4: Intensieve residentiële behandelunits voor acuut en chronisch waarvoor opname nodig is.
F5: Specifieke woonvormen waarin zorg kan gegeven worden indien thuismilieu hier niet OK voor is.
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
,3. Verpleegkunde in de psychiatrie.
Uitgangspunten voor de verpleegkundige (ME)
● Verpleegkundige = Professional
● Ondersteunen van zelfmanagement.
● Behouden en Verbeteren Dagelijkse functioneren.
● Patiënt = Gelijkwaardig aan de Verpleegkundige DUS patiënt is mee verantwoordelijk.
● Kenmerken van een verpleegkundige.
○ Dient een specifiek doel.
○ Omvat een specifieke manier van interveniëren.
○ Vindt plaats in een specifiek domein.
○ Gericht op de persoon als geheel.
○ Gebaseerd op ethische waarden.
○ Commitment aan partnerschap.
○ MENSVISIE
■ Holistische benadering.
■ Spiritualiteit. (Persoonlijke Innerlijke Ervaring).
○ VISIE op zorg en samenwerking
■ Visie op zorg
● Betrekking op inhoud en aanbod.
● Zorgrelatie
■ Visie op samenwerking
● Organisatie van de zorg.
● Hoe bieden wij de zorg.
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Nieuwe rol als verpleegkundige:
- Samenwerken met patiënt.
- Toont zich als ondersteuner en coach.
- Kijkt naar mogelijkheden en weegt af.
- Maakt gebruik van ervaringen patiënt.
- Gelijkwaardigheid tussen vpk en patiënt.
- Hulpverlener werkt in triade (professional, naaste , patiënt).
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
6 stappen in…
● De zorg voor mensen met een psychische problematiek.
● De ontwikkeling als psychiatrisch verpleegkundige.
● De ontwikkeling als verpleegkundige.
● De ontwikkeling als bewust wezen.
● De ontwikkeling als mens.
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
6 Basic Skills…
● Verbinden: Contact maken, luisteren , voelen = Vertrouwen creeëren
● Zijn
● Accepteren
● Mogen
● Doen
● Kwetsbaarheid
Verpleegkundig proces in Psychiatrie
1. Verpleegkundige anamnese
2. Verpleegkundige diagnostiek
3. Bepaling van gewenste zorgresultaten
4. Plannen
5. Uitvoeren
6. Evaluatie + Vergeet Intuïtie niet.
, 4. Visie op afwijkend gedrag , denkmodellen over verpleegkunde en behandelmethoden.
Ontstaan van pathologie:
● Nature (Hersenen , genetica en neurotransmitters).
● Nurture (Omgeving , Opvoeding).
● = Nature - Nurture DEBAT
1. Het biologisch perspectief.
a. Genetica= Het DNA heeft invloed op afwijkend gedrag. Scheppen aanleg, komt niet perse tot uiting.
b. Balkmetafoor= Psychische ziektes worden veroorzaakt door genetica in combo met stressoren.
c. Het Zenuwstelsel= Psychofarmaca beïnvloeden beschikbaarheid van neurotransmitters in hersenen.
i. Centrale Zenuwstelsel
1. Ruggenmerg
2. Hersenen
a. Achterhersenen: Pons-Medulla-Cerebullum= Vitale Parameters , Evenwicht.
b. Middenhersenen: Alertheid.
c. Voorhersenen: Thalamus- Hypothalamus-Limbisch systeem= Emotie ,
motivatie , coördinatie van beweging….
ii. Perifere Zenuwstelsel
1. Het Autonome Zenuwstelsel
a. Het Sympatische Zenuwstelsel: Opdrijven.
b. Het ParaSympatische Zenuwstelsel: Rust.
2. Het Somatisch Zenuwstelsel
2. Het psychologische perspectief.
a. Psychodynamische Model= Sigmund Freud. Psycho-Analyse.
= Psychologische problemen zijn gevolg van onbewuste motieven en conflicten, die terug te vinden
zijn in de kindertijd, en samenhangen met primitieve seksuele en agressieve instincten en de
behoefte om deze impulsen uit het bewustzijn te weren.
- Opbouw Persoonlijk= Problemen ontstaan door conflict volgende componenten.
- ID: Ik wil dit nu! (Diepere drijfveren en impulsen)
- EGO: Reageren op basis van Waarden en Normen.
- SUPER EGO: Reageren op basis wat maatschappij wilt.
- Stadia van Psychoseksuele Ontwikkeling
- Orale: Eerste levensjaar ID
- Anale: Tweede levensjaar ID
- Fallische: 3-6 levensjaar EGO
- Latente: 6-12 levensjaar SUPEREGO
- Genitale: Puberteit
= Afweermechanisme wordt ingezet om te kunnen functioneren, handig maar mag niet te lang duren.
b. Behavioristisch Model= Ivan Pavlov , John B. Watson.
= Gevolg van leergeschiedenis, het fout aanleren van bepaalde gedragingen in de opvoeding.
- Klassieke Conditionering: Leren van associaties, betekenisverlening. Verklaring voor ontstaan
fobieën. Verbranden aan hete kachel geeft pijn dus leren dat dit niet goed is.
- Operante Conditionering: Leren door bekrachtiging en straf.
- Bekrachtigers:
- + Bekrachtigers: Geld , Cadeautje geven.
- - Bekrachtigers: Iets vervelend wegnemen zoals huishoudelijke taak.
- Straf:
- + Straf: Iets vervelend geven zoals huishoudelijke taak.
- - Straf: Iets leuks wegnemen zoals telefoon.
