Pelvische re-educatie
MEVR. VAN BESIEN, MEVR. SAMIJN EN MEVR.
VAN HEMELRIJCK
DORIEN EYLEN
1E MASTER REVALIDATIEWETENSCHAPPEN EN KINESITHERAPIE
ACADEMIEJAAR 2021-2022
267
,268
,THEORIE
Inleiding
Wat is pelvische re-educatie?
- Verzamelnaam van kinesitherapeutische behandelingen
- Ter behandeling van klachten in het klein bekken
- Onderdeel van globale therapie
- Steeds groeiende aandacht bij verschillende medische specialisaties (urologie, gynaecologie,
gastro-enterologie, seksuologie, pediatrie)
Wat wordt verwacht van een basis-kinesitherapeut?
- Klachten herkennen en eventueel behandelen
- Beperkingen kennen en doorverwijzen wanneer nodig
1. Anatomie van de bekkenbodem
Zie deel functionele urologie en anatomie van het urogenitaal stelsel
2. Functi es van de bekkenbodem
VULLINGS- EN LEDIGINGSFUNCTIE
- Adequate spiertonus zodat blaas zich rustig kan vullen
o Stoornissen: incontinentie overdag, bedplassen, pollakisurie…
- Adequate ontspanning zodat blaas zich makkelijk kan ledigen
o Stoornissen: persmictie, moeizame mictiestart, nadruppelen…
ONDERSTEUNENDE FUNCTIE
- Adequate spiertonus ondersteuning van inwendige organen: blaas, baarmoeder en darmen
- Stoornissen: descensus perineum, verzakking…
SEKSUELE FUNCTIE
- Adequate spiertonus vb. aanhouden van erectie
- Adequate relaxatie belangrijk bij geslachtsgemeenschap
- Stoornissen: vaginisme, vulvair vestibulitis syndroom, dyspareunie…
3. Pelvische re-educati e bij volwassenen
3.1 Indicati es
- Stoornis in vullings- en ledigingsfunctie
- Stoornis van de ondersteunende functie
- Seksuele indicaties
- Perioperatieve indicaties
- Pre- en postnatale indicaties
- Pijn als indicatie
269
, 3.1.1 Stoornis in vullings- en ledigingsfuncti e
- Urine-incontinentie meest voorkomend
- Blaas-sfincterdyssynergie
- Dysfunctional voiding: opspannen van bekkenbodem tijdens plassen
- Fecale incontinentie: verlies van vaste of vloeibare stoelgang (vb. bij obstipatie, diarree en
stoelgangverlies)
- Flatus incontinentie
- Functionele obstipatie
URINE-INCONTINETIE
Verschillende vormen van incontinentie
- Inspanningsgebonden incontinentie of stressincontinentie: verlies door aanwezigheid van
verhoogde intra-abdominale druk
- Aandrangsincontinentie of (motorische/sensorische) urge-incontinentie
o Motorische urge: blaas trekt samen (instabiliteit) patiënt kan dit niet tegenhouden
o Sensorische urge: hypergevoeligheid blaas door psychische (angst, stress, horen lopen van
stromend water) of fysische (infectie, koude, orgasme) factoren
- Posturale incontinentie: urineverlies bij veranderen van houding
- Bedplassen: urineverlies tijdens slaap
- Gemengde incontinentie: combinatie van verschillende
- Continue incontinentie: altijd urineverlies, vaak gepaard met anatomische stoornissen
- Unsensible of niet-waargenomen incontinentie: incontinentie wordt waargenomen, maar
patiënt weet niet hoe of wanneer het is gebeurd
- Coïtale incontinentie/opwindingsincontinentie/climacturia: urineverlies bij
geslachtsgemeenschap/orgasme
- Functionele of beperkingsgerelateerde incontinentie: door functionele beperking niet tijdig bij
het toilet geraken
- Overloopincontinentie: blaas is te vol
FUNCTIONELE OBSTIPATIE
- Bekkenbodem ontspant niet voldoende bij stoelgang maken
- Patiënt perst verkeerd
- Stoelgang blijft in het rectum zitten en wordt hard hierdoor ontstaat obstipatie
3.1.2 Stoornis van de ondersteunende functi e gevolg: verzakkingen
SOORTEN liever gebruik van verzakking van anterieure of posterieure vaginawand, i.p.v. benamingen als cystocoele of rectocoele
Verzakking Soorten
- Cystocoele: verzakking van posterieure blaaswand in anterieure
vaginawand vertrekt 2-3 cm diep van externe urethrale meatus
Anterieure vaginawand
- Urethrocoele: uitpuiling van urethra in anterieure vaginawand,
vertrekken aan externe urethrale meatus
- Prolaps uteri: inzakken van uterus en cervix door bekkenbodem in
Middelste vaginale vaginaal kanaal
compartiment - Topprolaps: inzakking vaginawanden waarbij uterus ontbreekt
(status na hysterectomie)
270
MEVR. VAN BESIEN, MEVR. SAMIJN EN MEVR.
VAN HEMELRIJCK
DORIEN EYLEN
1E MASTER REVALIDATIEWETENSCHAPPEN EN KINESITHERAPIE
ACADEMIEJAAR 2021-2022
267
,268
,THEORIE
Inleiding
Wat is pelvische re-educatie?
- Verzamelnaam van kinesitherapeutische behandelingen
- Ter behandeling van klachten in het klein bekken
- Onderdeel van globale therapie
- Steeds groeiende aandacht bij verschillende medische specialisaties (urologie, gynaecologie,
gastro-enterologie, seksuologie, pediatrie)
Wat wordt verwacht van een basis-kinesitherapeut?
- Klachten herkennen en eventueel behandelen
- Beperkingen kennen en doorverwijzen wanneer nodig
1. Anatomie van de bekkenbodem
Zie deel functionele urologie en anatomie van het urogenitaal stelsel
2. Functi es van de bekkenbodem
VULLINGS- EN LEDIGINGSFUNCTIE
- Adequate spiertonus zodat blaas zich rustig kan vullen
o Stoornissen: incontinentie overdag, bedplassen, pollakisurie…
- Adequate ontspanning zodat blaas zich makkelijk kan ledigen
o Stoornissen: persmictie, moeizame mictiestart, nadruppelen…
ONDERSTEUNENDE FUNCTIE
- Adequate spiertonus ondersteuning van inwendige organen: blaas, baarmoeder en darmen
- Stoornissen: descensus perineum, verzakking…
SEKSUELE FUNCTIE
- Adequate spiertonus vb. aanhouden van erectie
- Adequate relaxatie belangrijk bij geslachtsgemeenschap
- Stoornissen: vaginisme, vulvair vestibulitis syndroom, dyspareunie…
3. Pelvische re-educati e bij volwassenen
3.1 Indicati es
- Stoornis in vullings- en ledigingsfunctie
- Stoornis van de ondersteunende functie
- Seksuele indicaties
- Perioperatieve indicaties
- Pre- en postnatale indicaties
- Pijn als indicatie
269
, 3.1.1 Stoornis in vullings- en ledigingsfuncti e
- Urine-incontinentie meest voorkomend
- Blaas-sfincterdyssynergie
- Dysfunctional voiding: opspannen van bekkenbodem tijdens plassen
- Fecale incontinentie: verlies van vaste of vloeibare stoelgang (vb. bij obstipatie, diarree en
stoelgangverlies)
- Flatus incontinentie
- Functionele obstipatie
URINE-INCONTINETIE
Verschillende vormen van incontinentie
- Inspanningsgebonden incontinentie of stressincontinentie: verlies door aanwezigheid van
verhoogde intra-abdominale druk
- Aandrangsincontinentie of (motorische/sensorische) urge-incontinentie
o Motorische urge: blaas trekt samen (instabiliteit) patiënt kan dit niet tegenhouden
o Sensorische urge: hypergevoeligheid blaas door psychische (angst, stress, horen lopen van
stromend water) of fysische (infectie, koude, orgasme) factoren
- Posturale incontinentie: urineverlies bij veranderen van houding
- Bedplassen: urineverlies tijdens slaap
- Gemengde incontinentie: combinatie van verschillende
- Continue incontinentie: altijd urineverlies, vaak gepaard met anatomische stoornissen
- Unsensible of niet-waargenomen incontinentie: incontinentie wordt waargenomen, maar
patiënt weet niet hoe of wanneer het is gebeurd
- Coïtale incontinentie/opwindingsincontinentie/climacturia: urineverlies bij
geslachtsgemeenschap/orgasme
- Functionele of beperkingsgerelateerde incontinentie: door functionele beperking niet tijdig bij
het toilet geraken
- Overloopincontinentie: blaas is te vol
FUNCTIONELE OBSTIPATIE
- Bekkenbodem ontspant niet voldoende bij stoelgang maken
- Patiënt perst verkeerd
- Stoelgang blijft in het rectum zitten en wordt hard hierdoor ontstaat obstipatie
3.1.2 Stoornis van de ondersteunende functi e gevolg: verzakkingen
SOORTEN liever gebruik van verzakking van anterieure of posterieure vaginawand, i.p.v. benamingen als cystocoele of rectocoele
Verzakking Soorten
- Cystocoele: verzakking van posterieure blaaswand in anterieure
vaginawand vertrekt 2-3 cm diep van externe urethrale meatus
Anterieure vaginawand
- Urethrocoele: uitpuiling van urethra in anterieure vaginawand,
vertrekken aan externe urethrale meatus
- Prolaps uteri: inzakken van uterus en cervix door bekkenbodem in
Middelste vaginale vaginaal kanaal
compartiment - Topprolaps: inzakking vaginawanden waarbij uterus ontbreekt
(status na hysterectomie)
270
