SV GGW
Beroemde patienten in de kijker
• Frontaalkwab
=reguleren van menselijk gedrag (worden prikkelbaarder, impulsiever, ruwer)
• Frontaalsyndroom
=beschadiging aan de frontaalkwab van de hersenen leidde tot gedragsverandering die men
nog het beste kon benoemen als een verandering in karakter en ingesteldheid, zonder dat
cognitieve functies werden aangetast.
• Geheugen
= diverse aspecten van het geheugen konden worden onderscheiden waarvoor verschillende
hersenstructuren verantwoordelijk zijn. Hippocampus is belangrijk voor de werking van het
geheugen.
• Hippocampus
Geheugenmechanisme
• Hysterie
Nare ervaringen kunnen naar het onbewuste worden verdrongen doch vandaaruit nog
invloed kunnen uitoefenen op de geestelijke en lichamelijke gezondheid.
Kinderlijke psychoseksualiteit vormt een belangrijke oorzaak.
= zenuwziekte/nerose
• Neuro-imaging
Beeldvorming → delen van de frontaalkwab en gebieden van motorische controle lichten
extra op bij personen die lijden onder conversiestoornissen.
• Reductionisme
‘gedrag is herleidbaar tot het functioneren van de hersenen’ (‘je bent je brein’)
• James-Lange theorie
, Over emoties. Men verwart oorzaak en gevolg met elkaar.
(‘ik word bang omdat mijn hart sneller slaat’ ipv ‘mijn hart slaat sneller omdat ik bang ben’)
• Kanskapitalisme
je doet veel mini-onderzoekjes, of je deelt groepen kunstmatig op in subgroepjes, of je werkt
met zoveel variabelen dat er wel iets opvallend significant zal tussenzitten, en je rapporteert
dan alleen dat wat je als significant hebt gevonden.
• Nomothetische methode
= veralgemeende methode. Grotere groepen bestuderen in experimentele situaties waarbij
men 1 of meerdere invloedvariabelen kan controleren.
• Ideografische methode
Gevalstudie/ case study → begrijpen van menselijk gedrag via grondig bestuderen van
interessante gevallen
• Dwangneurose/dwanghandelingen
=onweerstaanbare neiging om voortdurend bepaalde zaken te doen
• Obsessive compulsive disorder
= onweerstaanbare neiging om aan bepaalde zaken te denken (obsessies).
• Savant
=persoon die eigenlijk intellectueel op een laag niveau functioneert of lijdt aan een mentale
of ontwikkelingsstoornis maar die uitblinkt op een geisoleerde begaafdheid of vermogen van
de hersenen, zoals geheugen, muzikaliteit of rekenen.
• Autismespectrumstoornissen
Zich systematisch en zelf obsessioneel toeleggen op datgene waarin men goed is.
(autistische personen zijn meer gericht op detailwaarneming en hebben een overgevoelige
directe zintuigelijke waarneming.)
• Cortex
= hersenschors. Gebied in de hersenen waar men informatie van het lichaam interpreteert.
,• Corticale hersenzones
- De prefrontale cortex (vooraan frontaalkwab)
- Ventromediale prefrontale cortex (centrale deel aan binnenzijde prefrontale cortex)
- Orbitofrontale cortex ( onderkant, net boven oogkassen)
• Mesolimbisch systeem
Beloningssysteem in de hersenen
• Limisch systeem
= een groep structuren die tussen de hersenstam en de hersenschors ligt en als een ring rond
de hersenholten heen gaat (amygdala en hippocampus)
Amygdala: emotioneel + reageren op prikkels
Hippocampus: werking vh geheugen
• Hersenbeloningssysteem (brain reward system)
Deel tussen de prefrontale structuren en het mesolimbisch systeem → reguleert
mechanismen van motivatie, beloning en bevrediging.
, Gedrag onder de loep p17
• Gedragsdomeinen
= het veld van het menselijk gedrag kunnen we onderverdelen volgens het soort
functioneren. (vaak verbonden met onderdelen van het lichaam.)
1) Gedragsdomeinen hangen zeer sterk met elkaar samen
2) Iets op het ene gedragsdomein kan invloed hebben op het andere gedragsdomein
3) Menselijk gedrag is sowieso niet eenvoudig in de ene of andere categorie in te delen
• Perceptie
= het waarnemen
• Apperceptie
=het proces waarbij de aandacht zodanig bewust wordt gestuurd of waarbij de aandacht
automatisch wordt gericht dat de waarneming en ook de verwerking van prikkels
(interpretatie) wordt vergemakkelijkt of vlotter verloopt.
• Synapsen
= in de hersenen, verbindingen tussen hersencellen (neuronen).
• Sociale cognitie
=het detecteren en interpreteren van sociale en emotionele signalen en processen, en het
gepast reageren hierop of hiervan gebruik maken.
(kunnen ook een groot invoelingsvermogen hebben)
➔ Men kan ook op negatieve manier gebruik maken van deze intelligentie
• Psychopaten
= tekort aan inlevingsvermogen (empathie) voor hun slachtoffers
➔ Kunnen zeer sluw zijn, inspelen op gedachten van anderen en hen manipuleren
(tekort in een deelaspect, maar beschikken ook over een behendigheid in een ander
deelaspect)
Beroemde patienten in de kijker
• Frontaalkwab
=reguleren van menselijk gedrag (worden prikkelbaarder, impulsiever, ruwer)
• Frontaalsyndroom
=beschadiging aan de frontaalkwab van de hersenen leidde tot gedragsverandering die men
nog het beste kon benoemen als een verandering in karakter en ingesteldheid, zonder dat
cognitieve functies werden aangetast.
• Geheugen
= diverse aspecten van het geheugen konden worden onderscheiden waarvoor verschillende
hersenstructuren verantwoordelijk zijn. Hippocampus is belangrijk voor de werking van het
geheugen.
• Hippocampus
Geheugenmechanisme
• Hysterie
Nare ervaringen kunnen naar het onbewuste worden verdrongen doch vandaaruit nog
invloed kunnen uitoefenen op de geestelijke en lichamelijke gezondheid.
Kinderlijke psychoseksualiteit vormt een belangrijke oorzaak.
= zenuwziekte/nerose
• Neuro-imaging
Beeldvorming → delen van de frontaalkwab en gebieden van motorische controle lichten
extra op bij personen die lijden onder conversiestoornissen.
• Reductionisme
‘gedrag is herleidbaar tot het functioneren van de hersenen’ (‘je bent je brein’)
• James-Lange theorie
, Over emoties. Men verwart oorzaak en gevolg met elkaar.
(‘ik word bang omdat mijn hart sneller slaat’ ipv ‘mijn hart slaat sneller omdat ik bang ben’)
• Kanskapitalisme
je doet veel mini-onderzoekjes, of je deelt groepen kunstmatig op in subgroepjes, of je werkt
met zoveel variabelen dat er wel iets opvallend significant zal tussenzitten, en je rapporteert
dan alleen dat wat je als significant hebt gevonden.
• Nomothetische methode
= veralgemeende methode. Grotere groepen bestuderen in experimentele situaties waarbij
men 1 of meerdere invloedvariabelen kan controleren.
• Ideografische methode
Gevalstudie/ case study → begrijpen van menselijk gedrag via grondig bestuderen van
interessante gevallen
• Dwangneurose/dwanghandelingen
=onweerstaanbare neiging om voortdurend bepaalde zaken te doen
• Obsessive compulsive disorder
= onweerstaanbare neiging om aan bepaalde zaken te denken (obsessies).
• Savant
=persoon die eigenlijk intellectueel op een laag niveau functioneert of lijdt aan een mentale
of ontwikkelingsstoornis maar die uitblinkt op een geisoleerde begaafdheid of vermogen van
de hersenen, zoals geheugen, muzikaliteit of rekenen.
• Autismespectrumstoornissen
Zich systematisch en zelf obsessioneel toeleggen op datgene waarin men goed is.
(autistische personen zijn meer gericht op detailwaarneming en hebben een overgevoelige
directe zintuigelijke waarneming.)
• Cortex
= hersenschors. Gebied in de hersenen waar men informatie van het lichaam interpreteert.
,• Corticale hersenzones
- De prefrontale cortex (vooraan frontaalkwab)
- Ventromediale prefrontale cortex (centrale deel aan binnenzijde prefrontale cortex)
- Orbitofrontale cortex ( onderkant, net boven oogkassen)
• Mesolimbisch systeem
Beloningssysteem in de hersenen
• Limisch systeem
= een groep structuren die tussen de hersenstam en de hersenschors ligt en als een ring rond
de hersenholten heen gaat (amygdala en hippocampus)
Amygdala: emotioneel + reageren op prikkels
Hippocampus: werking vh geheugen
• Hersenbeloningssysteem (brain reward system)
Deel tussen de prefrontale structuren en het mesolimbisch systeem → reguleert
mechanismen van motivatie, beloning en bevrediging.
, Gedrag onder de loep p17
• Gedragsdomeinen
= het veld van het menselijk gedrag kunnen we onderverdelen volgens het soort
functioneren. (vaak verbonden met onderdelen van het lichaam.)
1) Gedragsdomeinen hangen zeer sterk met elkaar samen
2) Iets op het ene gedragsdomein kan invloed hebben op het andere gedragsdomein
3) Menselijk gedrag is sowieso niet eenvoudig in de ene of andere categorie in te delen
• Perceptie
= het waarnemen
• Apperceptie
=het proces waarbij de aandacht zodanig bewust wordt gestuurd of waarbij de aandacht
automatisch wordt gericht dat de waarneming en ook de verwerking van prikkels
(interpretatie) wordt vergemakkelijkt of vlotter verloopt.
• Synapsen
= in de hersenen, verbindingen tussen hersencellen (neuronen).
• Sociale cognitie
=het detecteren en interpreteren van sociale en emotionele signalen en processen, en het
gepast reageren hierop of hiervan gebruik maken.
(kunnen ook een groot invoelingsvermogen hebben)
➔ Men kan ook op negatieve manier gebruik maken van deze intelligentie
• Psychopaten
= tekort aan inlevingsvermogen (empathie) voor hun slachtoffers
➔ Kunnen zeer sluw zijn, inspelen op gedachten van anderen en hen manipuleren
(tekort in een deelaspect, maar beschikken ook over een behendigheid in een ander
deelaspect)
