Probleem 2
1. Hoe ontstaan geschillen en welke factoren dragen ertoe bij dat een persoonlijk probleem uitmondt in een
juridisch conflict?
Het ontstaan van een probleem heeft een aantal fases (Felstiner, Abel & Sarat):
1) Naming = van een probleem geladen situatie een probleemsituatie worden gemaakt. Een problematische
ervaring is elk ervaring die niet geapprecieerd wordt door degene die het meemaakt. De kans op problemen kan
veranderen door culturele en maatschappelijke ontwikkelingen. De mate waarin mensen te maken krijgen met
conflictsituaties hangt samen met:
a. De mate waarin ze situaties meemaken waarin zich problemen kunnen voordoen (participatietheorie)
b. Hoe de betrokken partijen zich opstellen en of ze de mogelijkheid en capaciteiten hebben om een lastige
situatie op te lossen (sociale en economische hulpbronnen)
2) Blaming = in de tweede fase moet het probleem toegeschreven worden aan de
verantwoordelijke.
3) Claiming = degene die de klacht heeft geuit vraagt om een schadevergoeding of iets
Rechter
dergelijks. Wanneer de wederpartij de claim geheel of gedeeltelijk weigert ontstaat
een conflict. Deze weigering hoeft niet in woorden te worden geuit. Het juridische
traject dat problemen en conflicten kunnen doorlopen wordt vaak aangegeven als Problemen met advocaat
een piramide.
Alle
Conflicten hebben de volgende karakteristieken: problemen
1) Subjectief: transformaties hoeven niet vergezeld te gaan met een
waarneembaar bedrag
2) Onstabiel: transformaties zijn niet meer dan een verandering van gevoelens, gevoelens veranderen continu
3) Reactief: een conflict is een claim en een weigering hierop
4) Lastig: dubbelzinnig gedrag, gebrekkige herinnering, onzekere normen, tegenstrijdige doelstellingen etc.
5) Incompleet
Een subject van een transformatie is hetgeen wat wordt getransformeerd. Agenten zijn hetgeen wat de transformatie
voortzet. De volgende partijen kunnen agenten zijn:
1) Partijen: de strategische interactie tussen partijen in een conflict kan een grote rol spelen in de transformatie.
2) Attributies: de oorzaken die een persoon toewijst voor een problematische ervaring zijn belangrijke factoren voor
de actie die hij of zij neemt als reactie op de ervaring.
3) Toepassingsgebied: het toepassingsgebied van het conflict wordt beïnvloed door zowel de doelstellingen en het
gedrag van disputanten en door de procesmatige kenmerken van de instelling die het conflict behandeld.
Sommige soorten geschillenbehandeling proberen de geschillen te verkleinen om een constructie te produceren
die beheersbaar lijkt. Anderen zijn levend voor context en omstandigheden. De omvang van het conflict
beïnvloedt op zijn beurt de identiteit van deelnemers, de gebruikte tactieken en de resultaten die haalbaar
worden.
4) Keuze van mechanisme: Zodra een mechanisme - rechtbank, administratief agentschap, bemiddelaar, arbiter of
psychotherapeut - in gang is gezet, bepaalt het de regels van relevantie, cast van actoren, kosten, vertragingen,
normen en remedies.
5) Beoogde doelen: de beoogde doelen van de partijen sturen hen in het al dan niet voortzetten van een conflict.
6) Ideologie: het gevoel van het recht van het individu om van bepaalde ervaringen te genieten en vrij te zijn van
anderen is een functie van de heersende ideologie. Dit kan zorgen dat een individu een conflict transformeert.
7) Referentiegroep: Geschillen kunnen worden getransformeerd door interactie met publiek of sponsors.
o Open netwerk: de mensen in een groep zijn niet gerelateerd aan elkaar waardoor zij waarschijnlijk
individueel op een probleem reageren, vaak proberend het geschil op te lossen door het uitoefenen van
overheersende invloed.
o Gesloten netwerk: de mensen in een groep zijn aan elkaar verwant, waardoor de kans op collectieve
reactie groter is.
8) Vertegenwoordigers en ambtenaren: hieronder vallen bijvoorbeeld advocaten, social workers, functionarissen
etc. Zij kunnen een conflict voor een partij transformeren.
9) Geschilleninstanties: Net als de wet individualiseert therapie conflicten en remedies. Partijen worden
aangemoedigd om het conflict te beschrijven en hun gevoelens erover te uiten in de bewoordingen die ze prettig
vinden. Er zijn veel verschillende geschilleninstanties, maar ze dragen allemaal bij aan de transformatie van een
conflict.
, Er kunnen drie soorten personen worden opgemerkt in conflicten, de rechtvaardigheidszoeker, de rechtszoeker en de
ontgoochelde (Meine en de Meere). De rechtvaardigheidszoeker zit met een acuut probleem en volgens hem is groot
onrecht aangedaan. Hij is vaak emotioneel gedreven en wordt sterk in beslag genomen door het probleem. De
rechtszoeker wil gewoon een oplossing voor zijn juridische probleem. Hij benadert dit probleem zakelijk en nuchter. Hij
lost bij voorkeur zijn problemen informeel op. De ontgoochelde zit met het juridische probleem in zijn maag maar weet
niet goed hoe hij deze aan moet pakken. Hij ziet op tegen het gedoe dat een gang naar de rechter met zich meebrengt en
is minder zelfredzaam.
Rechtszoekenden starten vaak geen procedure omdat zij het ingewikkeld vinden en opzien tegen de kosten en de moeite.
De kosten die bij een proces komen kijken en de kosten die aan de andere kant staan zijn de materiele aspecten van het
dilemma om wel of niet naar de rechter te gaan. Immateriële aspecten zijn vooral de mentale belasting die dit met zich
meebrengt. Financieel-economische factoren om al dan niet naar de rechter te gaan zijn de bekende materiele kosten en
baten. Sociaal-maatschappelijke factoren zijn de immateriële aspecten zoals zelfredzaamheid en mentale weerbaarheid,
het rechtsvaardigheidsgevoel en het beeld van de rechter en de verwachtingen van de rechtspraak.
2. Op welke wijze spelen verschillen in machtspositie en juridische ervaring een rol in een juridisch conflict?
We kunnen actoren verdelen in die eisers die slechts af en toe een beroep doen op de rechtbank (one shotters) en eisers
die in de loop der tijd in veel soortgelijke rechtszaken verwikkeld zijn (repeat players). De repeat players zijn vaak grotere
organisaties waardoor hun inzet kleiner is. One shotters zijn meestal kleiner en vaak zijn er voor hem hogere kosten aan
verbonden. Repeat players hebben vaak een voorsprong in zaken:
1. Omdat zij het vaker hebben gedaan hebben ze de kennis als voorsprong
2. Omdat er vaak al specialisten klaar staan voor hen
3. Omdat zij mogelijkheden gebben om informele relaties aan te gaan met institutionele gevestigde exploitanten
4. Omdat zij geloofwaardigheid moeten opbouwen als tegenpartij
5. Omdat zij de tegenslagen kunnen opvangen
6. Omdat zij zowel voor regels als voor directe winst kunnen spelen
1. Hoe ontstaan geschillen en welke factoren dragen ertoe bij dat een persoonlijk probleem uitmondt in een
juridisch conflict?
Het ontstaan van een probleem heeft een aantal fases (Felstiner, Abel & Sarat):
1) Naming = van een probleem geladen situatie een probleemsituatie worden gemaakt. Een problematische
ervaring is elk ervaring die niet geapprecieerd wordt door degene die het meemaakt. De kans op problemen kan
veranderen door culturele en maatschappelijke ontwikkelingen. De mate waarin mensen te maken krijgen met
conflictsituaties hangt samen met:
a. De mate waarin ze situaties meemaken waarin zich problemen kunnen voordoen (participatietheorie)
b. Hoe de betrokken partijen zich opstellen en of ze de mogelijkheid en capaciteiten hebben om een lastige
situatie op te lossen (sociale en economische hulpbronnen)
2) Blaming = in de tweede fase moet het probleem toegeschreven worden aan de
verantwoordelijke.
3) Claiming = degene die de klacht heeft geuit vraagt om een schadevergoeding of iets
Rechter
dergelijks. Wanneer de wederpartij de claim geheel of gedeeltelijk weigert ontstaat
een conflict. Deze weigering hoeft niet in woorden te worden geuit. Het juridische
traject dat problemen en conflicten kunnen doorlopen wordt vaak aangegeven als Problemen met advocaat
een piramide.
Alle
Conflicten hebben de volgende karakteristieken: problemen
1) Subjectief: transformaties hoeven niet vergezeld te gaan met een
waarneembaar bedrag
2) Onstabiel: transformaties zijn niet meer dan een verandering van gevoelens, gevoelens veranderen continu
3) Reactief: een conflict is een claim en een weigering hierop
4) Lastig: dubbelzinnig gedrag, gebrekkige herinnering, onzekere normen, tegenstrijdige doelstellingen etc.
5) Incompleet
Een subject van een transformatie is hetgeen wat wordt getransformeerd. Agenten zijn hetgeen wat de transformatie
voortzet. De volgende partijen kunnen agenten zijn:
1) Partijen: de strategische interactie tussen partijen in een conflict kan een grote rol spelen in de transformatie.
2) Attributies: de oorzaken die een persoon toewijst voor een problematische ervaring zijn belangrijke factoren voor
de actie die hij of zij neemt als reactie op de ervaring.
3) Toepassingsgebied: het toepassingsgebied van het conflict wordt beïnvloed door zowel de doelstellingen en het
gedrag van disputanten en door de procesmatige kenmerken van de instelling die het conflict behandeld.
Sommige soorten geschillenbehandeling proberen de geschillen te verkleinen om een constructie te produceren
die beheersbaar lijkt. Anderen zijn levend voor context en omstandigheden. De omvang van het conflict
beïnvloedt op zijn beurt de identiteit van deelnemers, de gebruikte tactieken en de resultaten die haalbaar
worden.
4) Keuze van mechanisme: Zodra een mechanisme - rechtbank, administratief agentschap, bemiddelaar, arbiter of
psychotherapeut - in gang is gezet, bepaalt het de regels van relevantie, cast van actoren, kosten, vertragingen,
normen en remedies.
5) Beoogde doelen: de beoogde doelen van de partijen sturen hen in het al dan niet voortzetten van een conflict.
6) Ideologie: het gevoel van het recht van het individu om van bepaalde ervaringen te genieten en vrij te zijn van
anderen is een functie van de heersende ideologie. Dit kan zorgen dat een individu een conflict transformeert.
7) Referentiegroep: Geschillen kunnen worden getransformeerd door interactie met publiek of sponsors.
o Open netwerk: de mensen in een groep zijn niet gerelateerd aan elkaar waardoor zij waarschijnlijk
individueel op een probleem reageren, vaak proberend het geschil op te lossen door het uitoefenen van
overheersende invloed.
o Gesloten netwerk: de mensen in een groep zijn aan elkaar verwant, waardoor de kans op collectieve
reactie groter is.
8) Vertegenwoordigers en ambtenaren: hieronder vallen bijvoorbeeld advocaten, social workers, functionarissen
etc. Zij kunnen een conflict voor een partij transformeren.
9) Geschilleninstanties: Net als de wet individualiseert therapie conflicten en remedies. Partijen worden
aangemoedigd om het conflict te beschrijven en hun gevoelens erover te uiten in de bewoordingen die ze prettig
vinden. Er zijn veel verschillende geschilleninstanties, maar ze dragen allemaal bij aan de transformatie van een
conflict.
, Er kunnen drie soorten personen worden opgemerkt in conflicten, de rechtvaardigheidszoeker, de rechtszoeker en de
ontgoochelde (Meine en de Meere). De rechtvaardigheidszoeker zit met een acuut probleem en volgens hem is groot
onrecht aangedaan. Hij is vaak emotioneel gedreven en wordt sterk in beslag genomen door het probleem. De
rechtszoeker wil gewoon een oplossing voor zijn juridische probleem. Hij benadert dit probleem zakelijk en nuchter. Hij
lost bij voorkeur zijn problemen informeel op. De ontgoochelde zit met het juridische probleem in zijn maag maar weet
niet goed hoe hij deze aan moet pakken. Hij ziet op tegen het gedoe dat een gang naar de rechter met zich meebrengt en
is minder zelfredzaam.
Rechtszoekenden starten vaak geen procedure omdat zij het ingewikkeld vinden en opzien tegen de kosten en de moeite.
De kosten die bij een proces komen kijken en de kosten die aan de andere kant staan zijn de materiele aspecten van het
dilemma om wel of niet naar de rechter te gaan. Immateriële aspecten zijn vooral de mentale belasting die dit met zich
meebrengt. Financieel-economische factoren om al dan niet naar de rechter te gaan zijn de bekende materiele kosten en
baten. Sociaal-maatschappelijke factoren zijn de immateriële aspecten zoals zelfredzaamheid en mentale weerbaarheid,
het rechtsvaardigheidsgevoel en het beeld van de rechter en de verwachtingen van de rechtspraak.
2. Op welke wijze spelen verschillen in machtspositie en juridische ervaring een rol in een juridisch conflict?
We kunnen actoren verdelen in die eisers die slechts af en toe een beroep doen op de rechtbank (one shotters) en eisers
die in de loop der tijd in veel soortgelijke rechtszaken verwikkeld zijn (repeat players). De repeat players zijn vaak grotere
organisaties waardoor hun inzet kleiner is. One shotters zijn meestal kleiner en vaak zijn er voor hem hogere kosten aan
verbonden. Repeat players hebben vaak een voorsprong in zaken:
1. Omdat zij het vaker hebben gedaan hebben ze de kennis als voorsprong
2. Omdat er vaak al specialisten klaar staan voor hen
3. Omdat zij mogelijkheden gebben om informele relaties aan te gaan met institutionele gevestigde exploitanten
4. Omdat zij geloofwaardigheid moeten opbouwen als tegenpartij
5. Omdat zij de tegenslagen kunnen opvangen
6. Omdat zij zowel voor regels als voor directe winst kunnen spelen
