Alle leerdoelen met kort en duidelijk antwoord

1.1 Verschillende perspectieven op eetgedrag
 Psychologisch.
 Landbouw/economisch.
 Sociologisch.
 Voedingskundig/fysiologisch.

1.2 Betekenissen van eten
 Instandhouding.
 Emotie.
 Maatschappelijk.
 Sociaal.
 Communicatie.
 Onderscheiding.

1.3 Modellen
 Pelgrim; fysiologisch, sensorisch en sociaal-psychologisch.
 Sheperd; voedsel, persoon (stabiel + lokaal), omgeving
- Voedsel x persoon = fysiologie.
- Persoon x voedsel = perceptie.
- Omgeving x persoon = attituden.
- Perceptie x perceptie x attituden = voedselkeuze  voedselinname.
 Sobal & Rozin:




 Mojet:
- Psychologisch; emotie + impulsiviteit + geheugen.
- Situationeel; fysiek + sociaal + tijd.
- Socio-cultureel; cultureel + SES + overtuigingen.
- Extrinsiek/verwachting; merk + integriteit + duurzaamheid.
- Intrinsiek/perceptie; uiterlijk + verveling + geur.
- Biologisch/fysiologisch; genetica + demografie + verzadiging.

1.4 Sociologische stromingen
 Functionalisme; no-nonsense; economisch.
 Structuralisme; symboliek/onderscheid/food space model (cultureel/economisch kapitaal).

1.5 Sociale klasse + overgewicht.
 Risico op obesitas in lagere klasse neemt toe naarmate het BNP stijgt.

1.6 Categorieën van acceptatie/verwerping Rozin
Dimensions Distaste Danger Inappropriate Disgust Dimensions Good taste Beneficial Appropriate
1. Sensory-affective - - 1. Sensory-affective +
2. Anticipated - 2. Anticipated consequences +
consequences 3.1 Ideational ? +
3.1 Ideational ? - - 3.2 Contaminant -

,3.2 Contaminant - -

1.7 Betekenis hersenen op eetgedrag
 Hersenstam; klassieke conditionering; zoet/bitter.
 Limbische systeem; instrumentele conditionering; aversie.
 Hersenschors; cognitie.

1.8 Gepastheid
Voedingsmiddelen krijgen een rol m.b.t. sociaal/affectieve context, emotie en gebruikssituaties.

1.9.1 TPB

1.9.2 Voorbeelden
 Controle-overtuigingen; kosten spelen een rol.
 Ervaren power; mogelijk/onmogelijk; gevolgen.

1.9.3 Verschillen
 Met TRA:
- Ontbreken ervaren gedragscontrole.
 Met ASE (attitude-sociale invloed-zelfwerkzaamheid):
- Directe/indirecte sociale invloeden.
- Direct (i.p.v. indirect; alleen als dit overeenkomt met
daadwerkelijke controle) verband zelfwerkzaamheidgedrag.
- Feedback.
- Obstakels.

1.9.4 Vragenlijst
Alle aspecten van TPB; semantic differential:
 Overtuigingen, geformuleerd in context, target, actie en tijd.
 Evaluatie.

1.9.5 interpreteer resultaten
Van belangrijke variabelen (hoog gecorreleerd met intentie) wordt een intentie-gedrag grafiek gemaakt.

1.9.6 Formuleer onderwerp voor een interventiestudie
Gebruik variabelen die hoog correleren met de intentie gedrag uit te voeren en probeer hier verandering in aan te brengen.

1.9 Invloed leeftijd en geslacht
 Eiwit-inneming constant.
 Snackconsumptie niet constant.
 Groente-inneming neemt toe met leeftijd.
 Fruit-inneming blijft constant en neemt toe voor ouderen. Uitzondering; vrouwen > mannen.
 Voorkeur; mannen = vrouwen.
 Bijdrage suiker aan energie-inneming; constante afname.

2.1 Fysieke en visuele beschikbaarheid/nabijheid
Zichtbaarheid > nabijheid. Gezondheid (bevordering- en) beschermingsbenadering; veranderen van omgeving (+gezond en
-ongezond); samenspel tussen individu en omgevingsfactoren. Determinanten:
 Motivatie.
 Vermogen.
 Gelegenheid; ANGELO kader:
- Grootte; micro- en macro-omgeving.
- Type; fysiek/economisch/politiek/sociaal-cultureel.

2.2 Aangeleerde visuele cues > fysieke volheid van de maag  inneming.

2.3 Portiegrootte

, Verminderingen in portiegrootten kunnen leiden tot een blijvende verminderde energie-inname. Portiegrootte en
energiedichtheid hebben onafhankelijk van elkaar een invloed op de voedselinname van kinderen op de peuterspeelzaal.
Kinderen baseren hun inname op portie-grootte en gewicht (niet per se energie-inhoud). Consumetrics: De studie over dat
mensen hoeveelheden van consumptie afhankelijk is van volume en niet van energiedichtheid.

2.4 Mensen (m.u.v. kinderen) compenseren niet na grotere of kleinere porties

2.5 Portiegrootte-effect bestaat na het derde levensjaar (3.6)

2.6 Oorsprong “supersizing”
 Amerika; schaarste, oorlog; massaproductie mais.
 Supersizing in het beleid van McDonalds (Chicago); Wallesteen.
 Verandering in voedselproductie.
 Verhoogde beschikbaarheid.
 Verpakking zo dat het voedsel zó naar binnen kan worden geschoven.
 Sterke relatie; beschikbaarheidaankomen.

2.7 Wet van engel: Deel van inkomen aan voedsel daalt bij toenemende rijkdom

2.8 Bijdrage van macronutriënten aan totale energie-inneming verandert als functie van rijkdom
 Eiwit =  Suiker >
 Plantaardig <  Vet >
 Dierlijk >  Zichtbare vetten >
 Koolhydraten <  Onzichtbare plantaardige vetten <
 Zetmeel <  Onzichtbare dierlijke vetten >

2.9 Vlees- en zuivelconsumptie neemt toe in ontwikkelingslanden (en blijft gelijk in ontwikkelde landen)

2.10 Voedselprijzen na WOII
 Vlees <
 Suikers en vetten >
 Groente en fruit >>
 Tegengesteld aan ‘gezond dieet’.

2.11 Trends m.b.t. verduurzaming voedselvoorziening
Het is moeilijk een balans te vinden tussen agriculturele investering en -beleid (plantaardig) enerzijds en voorkeuren (dierlijk)
anderzijds. Hierdoor ontwikkelen voedselprijzen in de negatieve richting.

2.12 Slankheidsideaal: sociale facilitatie van inneming
Light of weinig eten is een manier om vrouwelijkheid te tonen.

2.13 Culturele perspectieven op eten
 Amerikanen (instrumenteel); voeding = voedingswaarden en gezondheidsrisico’s.
 Fransen; voeding = cuisine en plezier.
 Paradox; Amerikanen zijn meer bezig met gezond eten, maar eten ongezonder.
 Achterliggende redenen voor voedselkeuze kunnen de (perceptie van) gezondheid beïnvloeden.

2.14 Sociale facilitatie: Het meer tonen van bepaald gedrag door de aanwezigheid van anderen.
~van voedselinname; aantal aanwezige mensen spelen bij portiegrootte een rol ongeacht tijd/plaats/alcohol/snacks.

2.15 Proces sociale facilitatie
 Indirect; modulerende variabelen; betere sfeer, langere duur, aandacht.
 Direct.

2.16 Eetgedrag verbetert met gebruik van familie-stijl in verpleeghuizen (sfeer).
Andere effecten zijn gewicht, kwaliteit van leven, grove- en fijne motoriek.

3.1 Nature vs nurture in het ontstaan van voedselvoorkeuren