Samenvatting KNK-B: in dialoog met kinderen

SAMENVATTING KNK-B
HOOFDSTUK 1: WELKOM

Hoe kunnen we als leerkracht in dialoog treden met kinderen?

HOOFDSTUK 2: IN DIALOOG MET KINDEREN MET HUN DIVERSE BEHOEFTEN

2.1 DE BASISBEHOEFTEN STIMULEREN

 Goede relatie opbouwen en kinderen stimuleren om te groeien  vanuit dialoog
 Elk kind heeft andere basisbehoeften
o Communicatie dient hierop afgestemd te worden
 3 psychologische basisbehoeften
o Verbondenheid: ik hoor erbij
o Competentie: ik kan het
o Autonomie: ik kan het zelf
 Optimale ontwikkeling kan pas plaatsvinden als aan de 3 basisbehoeften wordt voldaan

2.2 DE BASISBEHOEFTEN EN MOTIVATIE

 Intrinsieke motivatie  elke persoon heeft dit om zich te ontwikkelen
 Kind niet gemotiveerd?  hier zit een reden achter!
 Motivatie is belangrijk om leren en presteren te bevorderen
 Intrinsieke motivatie
o Je voert de activiteit uit om de inhoud van de activiteit zelf
o Persoonlijke interesses en drijfveer
o Wenselijke toestand om diep en succesvol te kunnen leren
 Extrinsieke motivatie
o Je voert de activiteit uit om een uitkomst te bereiken die buiten de activiteit ligt



Hoe kan je inzetten op de 3 basisbehoeften om de intrinsieke motivatie te verhogen?

 Autonomie
o Zelfstandig werken in lessen
o Zelf inbreng id klas (bv zelf onderwerp kiezen)
o Contractwerk (mag en moet taken)
 Competentie
o Uitdagende oefeningen
o Kinderen zelf de opdracht laten uitleggen
o Vanuit growth mindset handelen
o Positieve bevestiging
 Verbondenheid
o Groepswerk om relaties te versterken

1

,  Bv tijdens knutselles wanneer iemand al klaar is, de anderen helpen  dit moet je
aanleren anders gaat de ene ll gewoon het antwoord zeggen tegen de andere



 Factoren die autonomie bevredigen  verhogen intrinsieke motivatie
 Factoren die autonomie vh kind dwarsbomen  intrinsieke motivatie daalt
o Voorbeelden: deadlines opstellen, limieten stellen…
 Leeromgeving creëren waarin het kind uitgedaagd wordt op zijn niveau  zo kom je tegemoet aan
behoefte competentie
o Zone van naaste ontwikkeling
 Lkr moet wel goede band hebben met de lln = verbondenheid
o Veilige, vertrouwde, pedagogische relatie  zo kan je kind motiveren op te leren
o Constructieve, motiverende dialoog is van groot belang
 Inzetten op basishoudingen vertrouwen en waarderen
 Wanneer kind beperkt wordt in (één van) zijn psychologische basisbehoeften  raakt dit zijn
intrinsieke motivatie
 Communicatiewijze  heeft invloed op hun motivatie
 Empathische houding aannemen = startpunt
 Sensitief en responsief met kinderen omgaan + stilstaan bij hun behoefte aan autonomie,
verbondenheid en competentie

HOOFDSTUK 3: FUNDAMENTEN VOOR EEN GOEDE DIALOOG EN RELATIE: DE
BASISHOUDINGEN WAARDEREN EN VERTROUWEN

3.1 BELANG VAN EEN GOEDE RELATIE

 Goede relatie = staat centraal in pedagogisch model onder basisbehoefte verbondenheid
o Kinderen hebben behoefte aan erbij horen, in veiligheid en geborgenheid
 Relatie lkr-ll bestaat uit verschillende componenten
o Individuele kenmerken v lkr en lln
 Geslacht, persoonlijkheid, overtuigingen, verwachtingen
o Interactie tussen lkr en lln
o Externe invloeden
 Ze maken deel uit van grotere schoolgemeenschap die positieve relaties kan
aanmoedigen of net afremmen
 Sterke relaties = gezonde ontwikkeling vd ll
 Kinderen die hechte band opbouwen met lkr = beleven meer plezier op school + komen beter overeen
met hun klasgenoten + veilige basis aan jonge kinderen omdat ze weten wanneer er problemen
opduiken
 Verder zal een kind zich binnen een goede relatie
o Zich veilig voelen
 Noodzakelijke basis om verkennend en onderzoekend gedrag te stellen + zo leren
ontwikkelen
o Durven tonen dat hij probleem heeft + sneller hulp durven aanvaarden
o Beter kunnen relativeren en plaatsen dat een lkr een probleem vd leerling niet goed aanpakt
o Loyaliteit + goede relatie willen behouden (en dit ook tonen)
o Minder de acceptatiegrens ve lkr blijven aftasten
 Positieve relatie = gedrag op latere leeftijd voorspellen (bv zus docent)


2

, o Samenwerkend en altruïstisch gedrag aanleerden
o Negatief probleemgedrag in de klas afnam
 In een sterke relatie wordt er rekening gehouden met de basisbehoeften vd lln
 Omgekeerde  lkr en ll hebben geen goede band = groter risico om te falen op school
 Om in te zetten op een positieve relatie  aantal acties ondernemen
o Praten met lln over hun leven buiten school
 Interesse en appreciatie
o Relatie opbouwen vraagt tijd, geduld en vertrouwen

3.2 DE PLAATS VAN DIALOOG BINNEN EEN GOEDE RELATIE

 Dialoog
o Onderzoekgesprek aan de hand van vragen en antwoorden
o Gezamenlijk nadenken primeert
o Ideeën en ervaringen uitwisselen
o Uitdagen van je lln en van jezelf om zowel je eigen standpunten als die van anderen te
onderzoeken
 Goede dialoog speelt belangrijke rol in ontwikkelen ve goede relatie
 Essentieel om een goede dialoog en goede relatie op te bouwen
o Onvoorwaardelijk accepteren ve kind
o Vertrouwen bieden

3.3 WAARDEREN EN VERTROUWEN ALS FUNDAMENTEN VOOR EEN GOEDE RELATIE EN
DIALOOG

 Waarderen
o Onvoorwaardelijk accepteren van het zijn van elk kind
o Kind waarderen in wat het kan en wat het doet
 Vertrouwen
o Geloven in het kind + kind dit ook laten ervaren
 Als men iemand accepteert zoals hij is  ontstaat er in die relatie ruimte om te groeien en positief te
ontwikkelen
o Gezonde & veilige voedingsbodem om te leren om elf de eigen problemen op te lossen
 Hoe beter we de persoon accepteren, hoe meer veiligheid en warmte er in de relatie aanwezig is
 Vertrouwensband tussen lkr en ll onderling = positief effect op de sfeer
 Wat doet het met een kind wanneer je als lkr geen waardering en vertrouwen biedt?
o Negatief effect op hun relatie
o Negatieve impact op het zelfbeeld
o Lln zich gaan verzetten en soms wraak nemen door storend gedrag te blijven vertonen
o Verkleint ruimte om te ontwikkelen en te leren

HOOFDSTUK 4: SLEUTELS TOT WAARDEREN EN VERTROUWEN

4.1 HOUDINGEN IN COMMUNICEREN

 Vertrouwen + waarderen = fundamenten ve goede relatie + dialoog tussen lkr en ll
 Veilig klimaat  waarbinnen zowel kind als volwassende zich vrij voelen om in dialoog te gaan




3