Kennistoets 3.2 (samenvatting)
• Gezondheidsbevordering en preventie
- GP 3.1: preventie en gezondheidsbevordering in de GGZ
- GP 3.2: gedragsverandering en begeleiding bij zorgvrager met angststoornis
- GP 3.3: gedragsverandering en weerstand bij psychiatrische stoornissen
- GP 3.4: preventieprogramma’s en richtlijnen bij angststoornissen
- GP 3.5: vroegtijdig signaleren van depressie
- GP 3.6: psycho-educatie
- GP 3.7: vroegsignalering en psycho-educatie in de praktijk – niet van toepassing
• Ontwikkelingen in zorg en maatschappij
- OM 1.1: visie op gezondheid en ziekte
- OM 1.2: herken de kaders van jouw toekomstig beroep
- OM 2.1: zorgprogramma hartfalen
- OM 3.1: ouderenbeleid
- OM 3.2: wetgeving langdurige zorg
- OM 3.3: depressie en de sociale kaart
- OM 3.5: transities in de zorg – voorbereiding – Escape room (literatuur van vorige lessen)
• Veiligheid en kwaliteit
- VK 1.1: Wat is kwaliteit van zorg?
- VK 1.2: kwaliteit van zorg – de cirkel rond
- VK 2.1: Patiëntveiligheid
- VK 3.1: Toepassing van richtlijnen
- VK 3.2: kennismaken met landelijke richtlijnen
- VK 3.3: kwetsbare ouderen
- VK 3.4: screening van kwetsbare ouderen
1
,Gezondheidsbevordering en preventie
Gezondheidsbevordering en preventie
Preventie en gezondheidsbevordering in de GGZ (les 3.1) → kennistoets 3.2
Leerdoelen:
- uitleggen wat de preventieve taak van de verpleegkundige is bij zorgvragers met
psychische stoornissen
- uitleggen welke algemene barrieres er zijn ten aanzien van gezondheidsbevordering in de
GGZ
- de essentie van signaleringsplannen verwoorden met behulp van een voorbeeld
Signaleringsplannen
- Doel: methodiek om een psychische crisis te voorkomen
- Zinvol voor zowel cliënt als begeleiding bij hetvoorkomen van
een nieuwe crisis
- Vb: stoplichtmethode
Signaleringsplan bestaat uit 2 delen:
- Een beschrijving van de vroege voortekenen van een crisis in
afzonderlijke fasen
- Een beschrijving wat de cliënt, sociaal netwerk en begeleiding
het beste kunnen doen bij zo’n dreigende crisis in verschillende
fases die aan een crisis voorafgaan
2
,Terminologie
- Vroeg signalering:
verwijst naar de
inspanningen die verricht
worden om de
voortekenen van een
crisis in een zo vroeg
mogelijk stadium te
ontdekken
- Vroege voortekenen: dit
zijn veranderingen in de
beleving of het gedrag bij
de cliënt die een
naderende crisis
aankondigen
- Vroege interventies: zijn
de acties die bij de vroege
voortekenen per fase
ondernomen worden
Verpleegkundige taken
- Verpleegkundige in ambulant team
- Huis, pension of mensen op straat bezoeken
- Begeleiding tijdens opname
- Sterfte, ongelukkig leven of overlast voorkomen/beperken
- Gesprekken aangaan
- Verstand hebben van het ziektebeeld
- Medicatie delen, injecties geven
- Voorkomen, begeleiden en behandelen van mensen met (ernstige) psychische aandoeningen
en verslavingsproblemen
Lesvoorbereiding:
5.5 Intervention Mapping stap 1: analyse van het gezondheidsprobleem
Geeft antwoord op de vragen:
- Wat is het gezondheidsprobleem?
- Wat is de relatie tussen het probleem en gedrag?
- Wat is de relatie tussen probleem en omgeving?
Intervention Mapping
Stap 1: gezondheidskundige analyse / needs
assessment
- Verkennen of gezondheidsbevordering kan
bijdragen aan oplossing van
gezondheidsprobleem
- Inzicht krijgen in gezondheidsprobleem
- 2 valkuilen: de analyse is van een niet-
bestaand probleem / er is geen relatie tussen
het gezondheidsprobleem en het gedrag
- Beïnvloed het probleem de kwaliteit van
leven? Hoe ervaart de persoon het probleem? Wat zijn de omgevingsfactoren?
3
, 5.6 Analyse van leefstijl en gedrag
Bij intervention mapping stap 1 wordt er gekeken naar de achterliggende reden van mensen om zich
op een bepaalde manier te gedragen.
Zijn er gedragsdeterminanten of sociaal-cognitieve determinanten die te maken hebben met het
gedrag van iemand? Als de gedragsdeterminanten bekend zijn, zijn dus ook de achterliggende
redenen bekend. Zo kunnen de interventies worden vormgegeven.
ASE model / TBP (Theory of Planned Behavior) model
Met deze modellen kan de achtergrond van het gewenste en ongewenste gedrag beschreven
worden. Het beredeneren van de redenen van mensen om zich op een bepaalde manier te gedragen.
A: attitude
S: sociale invloed
E: eigen effectiviteit
Barrières
Belemmeren de overgang van
intentie naar gedrag. Voorbeeld:
tijd, externe omstandigheden. Figuur 1 TBP model (lezen van rechts naar links)
Attitude
Het resultaat van de afweging van de voor-en nadelen die een persoon verbonden ziet aan het
gedrag. Dit kan positief en negatief zijn
Subjectieve norm/invloed
De mate waarin een persoon instemt met de opvatting van mensen in omgeving. Uittend in sociale
steun of sociale druk.
Waargenomen gedragscontrole of eigeneffectiviteit
Waargenomen gedragscontrole of eigeneffectiviteit: de verwachting die een persoon heeft over de
haalbaarheid van het gedrag. Van invloed zijn eerdere ervaringen met het gedrag, observatie van het
gedrag van anderen, overreding door anderen en fysiologische beperkingen
4
• Gezondheidsbevordering en preventie
- GP 3.1: preventie en gezondheidsbevordering in de GGZ
- GP 3.2: gedragsverandering en begeleiding bij zorgvrager met angststoornis
- GP 3.3: gedragsverandering en weerstand bij psychiatrische stoornissen
- GP 3.4: preventieprogramma’s en richtlijnen bij angststoornissen
- GP 3.5: vroegtijdig signaleren van depressie
- GP 3.6: psycho-educatie
- GP 3.7: vroegsignalering en psycho-educatie in de praktijk – niet van toepassing
• Ontwikkelingen in zorg en maatschappij
- OM 1.1: visie op gezondheid en ziekte
- OM 1.2: herken de kaders van jouw toekomstig beroep
- OM 2.1: zorgprogramma hartfalen
- OM 3.1: ouderenbeleid
- OM 3.2: wetgeving langdurige zorg
- OM 3.3: depressie en de sociale kaart
- OM 3.5: transities in de zorg – voorbereiding – Escape room (literatuur van vorige lessen)
• Veiligheid en kwaliteit
- VK 1.1: Wat is kwaliteit van zorg?
- VK 1.2: kwaliteit van zorg – de cirkel rond
- VK 2.1: Patiëntveiligheid
- VK 3.1: Toepassing van richtlijnen
- VK 3.2: kennismaken met landelijke richtlijnen
- VK 3.3: kwetsbare ouderen
- VK 3.4: screening van kwetsbare ouderen
1
,Gezondheidsbevordering en preventie
Gezondheidsbevordering en preventie
Preventie en gezondheidsbevordering in de GGZ (les 3.1) → kennistoets 3.2
Leerdoelen:
- uitleggen wat de preventieve taak van de verpleegkundige is bij zorgvragers met
psychische stoornissen
- uitleggen welke algemene barrieres er zijn ten aanzien van gezondheidsbevordering in de
GGZ
- de essentie van signaleringsplannen verwoorden met behulp van een voorbeeld
Signaleringsplannen
- Doel: methodiek om een psychische crisis te voorkomen
- Zinvol voor zowel cliënt als begeleiding bij hetvoorkomen van
een nieuwe crisis
- Vb: stoplichtmethode
Signaleringsplan bestaat uit 2 delen:
- Een beschrijving van de vroege voortekenen van een crisis in
afzonderlijke fasen
- Een beschrijving wat de cliënt, sociaal netwerk en begeleiding
het beste kunnen doen bij zo’n dreigende crisis in verschillende
fases die aan een crisis voorafgaan
2
,Terminologie
- Vroeg signalering:
verwijst naar de
inspanningen die verricht
worden om de
voortekenen van een
crisis in een zo vroeg
mogelijk stadium te
ontdekken
- Vroege voortekenen: dit
zijn veranderingen in de
beleving of het gedrag bij
de cliënt die een
naderende crisis
aankondigen
- Vroege interventies: zijn
de acties die bij de vroege
voortekenen per fase
ondernomen worden
Verpleegkundige taken
- Verpleegkundige in ambulant team
- Huis, pension of mensen op straat bezoeken
- Begeleiding tijdens opname
- Sterfte, ongelukkig leven of overlast voorkomen/beperken
- Gesprekken aangaan
- Verstand hebben van het ziektebeeld
- Medicatie delen, injecties geven
- Voorkomen, begeleiden en behandelen van mensen met (ernstige) psychische aandoeningen
en verslavingsproblemen
Lesvoorbereiding:
5.5 Intervention Mapping stap 1: analyse van het gezondheidsprobleem
Geeft antwoord op de vragen:
- Wat is het gezondheidsprobleem?
- Wat is de relatie tussen het probleem en gedrag?
- Wat is de relatie tussen probleem en omgeving?
Intervention Mapping
Stap 1: gezondheidskundige analyse / needs
assessment
- Verkennen of gezondheidsbevordering kan
bijdragen aan oplossing van
gezondheidsprobleem
- Inzicht krijgen in gezondheidsprobleem
- 2 valkuilen: de analyse is van een niet-
bestaand probleem / er is geen relatie tussen
het gezondheidsprobleem en het gedrag
- Beïnvloed het probleem de kwaliteit van
leven? Hoe ervaart de persoon het probleem? Wat zijn de omgevingsfactoren?
3
, 5.6 Analyse van leefstijl en gedrag
Bij intervention mapping stap 1 wordt er gekeken naar de achterliggende reden van mensen om zich
op een bepaalde manier te gedragen.
Zijn er gedragsdeterminanten of sociaal-cognitieve determinanten die te maken hebben met het
gedrag van iemand? Als de gedragsdeterminanten bekend zijn, zijn dus ook de achterliggende
redenen bekend. Zo kunnen de interventies worden vormgegeven.
ASE model / TBP (Theory of Planned Behavior) model
Met deze modellen kan de achtergrond van het gewenste en ongewenste gedrag beschreven
worden. Het beredeneren van de redenen van mensen om zich op een bepaalde manier te gedragen.
A: attitude
S: sociale invloed
E: eigen effectiviteit
Barrières
Belemmeren de overgang van
intentie naar gedrag. Voorbeeld:
tijd, externe omstandigheden. Figuur 1 TBP model (lezen van rechts naar links)
Attitude
Het resultaat van de afweging van de voor-en nadelen die een persoon verbonden ziet aan het
gedrag. Dit kan positief en negatief zijn
Subjectieve norm/invloed
De mate waarin een persoon instemt met de opvatting van mensen in omgeving. Uittend in sociale
steun of sociale druk.
Waargenomen gedragscontrole of eigeneffectiviteit
Waargenomen gedragscontrole of eigeneffectiviteit: de verwachting die een persoon heeft over de
haalbaarheid van het gedrag. Van invloed zijn eerdere ervaringen met het gedrag, observatie van het
gedrag van anderen, overreding door anderen en fysiologische beperkingen
4
