Samenvatting Probleem 6 ISR

Probleem 6
Bronnen: ‘Grondtrekken van het Nederlandse strafrecht’ - M.J. Kronenberg en B. de Wilde
- Hoofdstuk 10
- Hoofdstuk 11.2.2
- Hoofdstuk 12


1. Wat is een dagvaarding?

Om in een bepaalde zaak een onderzoek ter terechtzitting te kunnen houden, moet de OvJ de
verdachte eerst dagvaarden. Een dagvaarding is een schriftelijke mededeling aan de verdachte dat
hij terecht moet staan voor de strafrechter. De dagvaarding heeft vier functies:
1) Aanduiden van de persoon van de verdachte
2) Oproepen van de verdachte om te verschijnen voor de rechter op de aangegeven plaats en
tijdstip
3) Beschuldigen van de verdachte
4) Informeren van de verdachte omtrent een aantal straf processuele rechten die hem
toekomen

Het hart van de dagvaarding is de tenlastelegging, deze omschrijft de beschuldiging die door de OvJ,
aan de hand van het voorbereidend onderzoek wordt ingebracht. De rechter kan de feiten van de
zaak anders interpreteren en daardoor oordelen dat de verdachte niet voor het tenlastegelegde feit
kan worden veroordeeld. Je hebt verschillende vormen van tenlastelegging:

- Enkelvoudige tenlastelegging = een tenlastelegging waarop maar 1 feit is vermeld.
- Primair-subsidiaire tenlastelegging
o Primaire tenlastelegging = het strafbare feit in de eerste plaats
o Subsidiaire tenlastelegging = tweede mogelijkheid

Het hoeft niet te blijven bij twee mogelijkheden. Het is mogelijk dat de OvJ de rechter veel opties
geeft. Dit is logisch want de rechter mag volgens art. 350 Sv niet zelfstandig besluiten om een ander
feit bewezen te verklaren dan wat er ten laste is gelegd.

- Cumulatieve of meervoudige tenlastelegging = een tenlastelegging waarop meerdere feiten
tot uitdrukking zijn gekomen. Het hoeft niet allemaal gelijksoortige feiten te betreffen. Alle
feiten staan achter elkaar op de tenlastelegging vermeld.
- Alternatieve tenlastelegging = de rechter heeft de vrije keuze om een van de twee feiten
bewezen te verklaren zonder het andere ten laste gelegde feit in onderzoek te nemen. Vaak
gebruikt bij feiten die elkaar over en weer uitsluiten zoals diefstal en heling.

Eisen voor geldigheid van de dagvaarding
a. Externe eisen (betekeningsvoorschriften)
De betekeningsvoorschriften moeten ervoor zorgen dat de dagvaarding de verdachte bereikt. De
inhoud, plaats en tijd van de strafzaak moet hierin staan. Er wordt een akte van uitreiking opgesteld
waarin is vermeld welke datum en op welke wijze de dagvaarding is uitgereikt. Wanneer deze akte
niet is opgesteld is er een grote kans dat de uitreiking is mislukt en zal de dagvaarding nietig worden
verklaard

b. Interne eisen (art. 261 Sv):
Het belangrijkste gedeelte van de dagvaarding is de tenlastelegging. Aan de tenlastelegging wordt in
het Wetboek van Strafvordering een aantal minimumeisen gesteld (art. 261 Sv):

1

, 1. Het feit
De tenlastelegging moet een bepaald gebeuren beschrijven, eisen:
o Een tenlastelegging moet specifiek, duidelijk en niet innerlijk tegenstrijdig zijn
o De delictsomschrijving moet duidelijk zijn
o Een tenlastelegging moet een feitelijke omschrijving zijn van wat volgens de OvJ is
voorgevallen

2. Welke tijd
Omdat een verdachte in de dagvaarding moet kunnen lezen wat hem precies wordt
verweten, is het nodig dat de tenlastelegging vermeldt welke tijd de verweten gedraging is
begaan (vaak met aanduiding ‘op of omstreeks’). De OvJ heeft de bevoegdheid om binnen
bepaalde grenzen de tenlastelegging te wijzigen (art. 313 Sv). Voor een geldige dagvaarding
wordt geëist dat in de tenlastelegging een datum of tijdsperiode wordt vermeld, maar niet
dat de genoemde datum juist is, dit gaat over de bewijsbaarheid van de tenlastelegging.

3. Plaats
De tenlastelegging moet een plaats vermelden. Een onjuiste plaats maakt de dagvaarding
niet nietig. Pas als geen plaats wordt vermeld, is de dagvaarding nietig.

4. Wettelijke voorschriften
Aan het einde van de tenlastelegging wordt melding gemaakt van de wettelijke vindplaats
van het ten laste gelegde feit, het artikelnummer wordt genoemd. Wordt het wettelijk
voorschrift niet genoemd, dan leidt dit niet tot nietigheid van de dagvaarding.

5. Omstandigheden
Door het noemen van de omstandigheden worden de feiten geconcretiseerd. Aangezien de
feitelijke omschrijving van de gedraging al onder de eerste eis is begrepen, is deze
toevoeging van art. 261 lid 2 Sv in feite overbodig. Het niet vermelden van de
omstandigheden leidt niet tot nietigheid van de dagvaarding.

Partiële nietigheid = voor wat betreft de feiten die wel volgens de regels zijn opgenomen, is
de dagvaarding geldig.


2. Hoe verloopt het onderzoek ter terechtzitting?

Opening van de zitting
De voorzitter begint het onderzoek door het doen uitroepen van de zaak tegen de verdachte (art.
270 Sv): de voorzitter geeft opdracht aan de bode om de zaak uit te roepen. De bode roept op de
gang de naam van de verdachte en de naam van de advocaat. Op dat moment begint de zitting.
Naast dat dit een praktische handeling is, is het ook een juridische handeling: vanaf dit moment kan
de OvJ de dagvaarding niet meer intrekken (art. 266 Sv). Als de zitting eenmaal is begonnen, kan deze
alleen eindigen met een rechterlijk vonnis.

Identiteit, oplettendheid, cautie
De voorzitter, vraagt als eerste naar de identiteit van de verdachte en naar zijn feitelijke
verblijfplaats. De verdachte wordt er vervolgens op gewezen dat hij oplettend moet zijn en dat hij
niet verplicht is om op vragen antwoord te geven. Als dat gebeurd is, kan de feitelijke behandeling
van de zaak beginnen (art. 273 Sv).



2