1. Op ontdekkingstocht door bekend gebied?
De spelregels in de samenleving zijn niet statisch, maar dynamisch: continu in beweging
Sociologie = ‘samenlevingskunde’
Socius = samenleving
Logos = kennis, kunde
• Sociologen interesse in:
- Hoe leven mensen samen in allerhande sociale verbanden?
- Wat zijn de kenmerken van die samenlevingsverbanden?
o Micro: gezin, vrienden, cliënt
bv impact depressieve gevoelens op gezinsleven
o Meso: organisaties
bv geluksgevoel bij werknemers
o Macro: samenleving, internationaal
bv vergelijking geluksgevoel verschillende landen
- Door welke wetmatigheden worden ze gestuurd?
• Sociale interactie en handelen binnen samenleving
• Orthopedagogen in de samenleving
- Deel uitmaken van het sociaal leven - in constante interactie met cliënten,
collega’s,... – gevoeligheid voor wat leeft in de maatschappij
De samenleving als speelveld
Vergelijking met speelveld MAAR samenleving is complexer dan speelveld
Samenleving(sverbanden) en de temporele en sociale ruimte rond het speelveld
Speelveld
Geboden en
Actoren: mensen, verboden,
Sociologie
organisaties, gewoonten, taboes,
observeert,
instituten, Spelers Spelregels straffen of belonen…
beschrijft,
structuren… verschillend naar tijd
analyseert en
en plaats…
verklaart…
Spel
Sociaal handelen, sociale relaties, posities, rollen en status,
interactie en communicatie, verwachtingen…
, Speelveld
(zoals wetten en gedragsregels)
Afgebakend door lijnen:
- Wie valt binnen de lijnen en wie valt er buiten, wie speelt mee en wie niet
- Wie neemt deel aan de samenleving en wie niet
- Niet deelnemen? Mensen die uit de samenleving gehaald worden (gevangenis) omdat
ze de regels niet willen volgen of die door drempels (armoede, beperking, …) aan de
zijlijn worden geduwd
Positie
• Binnen de lijnen
- Spelers die aan het spel deelnemen
• Buiten speelveld
- Spelers die niet mee kunnen spelen
o Gekwetst of 'uit vorm', uitgesloten wegens zware inbreuk op de spelregels,
niet schikken naar de wensen van de coach of 'slecht liggen in de groep'
- Samenleving: niet iedereen kan aanspraak maken positie in het 'dreamteam'
o Mensen die psychologisch kwetsbaar zijn, een fysieke beperking hebben of
mensen in armoede moeten vanaf de zijlijn toekijken
o Drempels om deel te nemen aan de samenleving
• Rond speelveld
- ”achter de schermen”
- Deze mensen bepalen mee hoe wij ons gedragen bv politici en virologen tijdens
corona
- Trainers, bestuursleden, supporters, … hebben invloed op spel
- Samenleving: ondernemers, politici, religieuze leiders, modeontwerpers en
mediatycoons stippelen binnenskamers uit waar het naartoe moet met hun
onderneming, hun partij en het land, hun kerk, de mode en wat er op tv te zien is
en in de kranten en weekbladen te lezen valt
- Tribune = perfecte plaats voor sociologen en wetenschappers
o Neutrale waarneming = alles bekijken met nodige afstandelijkheid (geen
supporter, geen kant kiezen)
o Ook eigen sympathieën en antipathieën, maar van hen wordt verwacht dat
ze zich bij de feiten houden, dat ze die analyseren en dat ze verklaringen
zoeken voor wat er zich afspeelt op het maatschappelijke speelveld
Spelregels
Vastliggende spelregels:
- Dwingend (niet allemaal), reglementen, de wet, geboden en verboden (formeel),
gewoontes
- Formele regels niet volgen = straf (bv geldboete, gevangenis, …)
- Gewoontes niet volgen = sociale straf (bv uitsluiting)
De spelregels in de samenleving zijn niet statisch, maar dynamisch: continu in beweging
Sociologie = ‘samenlevingskunde’
Socius = samenleving
Logos = kennis, kunde
• Sociologen interesse in:
- Hoe leven mensen samen in allerhande sociale verbanden?
- Wat zijn de kenmerken van die samenlevingsverbanden?
o Micro: gezin, vrienden, cliënt
bv impact depressieve gevoelens op gezinsleven
o Meso: organisaties
bv geluksgevoel bij werknemers
o Macro: samenleving, internationaal
bv vergelijking geluksgevoel verschillende landen
- Door welke wetmatigheden worden ze gestuurd?
• Sociale interactie en handelen binnen samenleving
• Orthopedagogen in de samenleving
- Deel uitmaken van het sociaal leven - in constante interactie met cliënten,
collega’s,... – gevoeligheid voor wat leeft in de maatschappij
De samenleving als speelveld
Vergelijking met speelveld MAAR samenleving is complexer dan speelveld
Samenleving(sverbanden) en de temporele en sociale ruimte rond het speelveld
Speelveld
Geboden en
Actoren: mensen, verboden,
Sociologie
organisaties, gewoonten, taboes,
observeert,
instituten, Spelers Spelregels straffen of belonen…
beschrijft,
structuren… verschillend naar tijd
analyseert en
en plaats…
verklaart…
Spel
Sociaal handelen, sociale relaties, posities, rollen en status,
interactie en communicatie, verwachtingen…
, Speelveld
(zoals wetten en gedragsregels)
Afgebakend door lijnen:
- Wie valt binnen de lijnen en wie valt er buiten, wie speelt mee en wie niet
- Wie neemt deel aan de samenleving en wie niet
- Niet deelnemen? Mensen die uit de samenleving gehaald worden (gevangenis) omdat
ze de regels niet willen volgen of die door drempels (armoede, beperking, …) aan de
zijlijn worden geduwd
Positie
• Binnen de lijnen
- Spelers die aan het spel deelnemen
• Buiten speelveld
- Spelers die niet mee kunnen spelen
o Gekwetst of 'uit vorm', uitgesloten wegens zware inbreuk op de spelregels,
niet schikken naar de wensen van de coach of 'slecht liggen in de groep'
- Samenleving: niet iedereen kan aanspraak maken positie in het 'dreamteam'
o Mensen die psychologisch kwetsbaar zijn, een fysieke beperking hebben of
mensen in armoede moeten vanaf de zijlijn toekijken
o Drempels om deel te nemen aan de samenleving
• Rond speelveld
- ”achter de schermen”
- Deze mensen bepalen mee hoe wij ons gedragen bv politici en virologen tijdens
corona
- Trainers, bestuursleden, supporters, … hebben invloed op spel
- Samenleving: ondernemers, politici, religieuze leiders, modeontwerpers en
mediatycoons stippelen binnenskamers uit waar het naartoe moet met hun
onderneming, hun partij en het land, hun kerk, de mode en wat er op tv te zien is
en in de kranten en weekbladen te lezen valt
- Tribune = perfecte plaats voor sociologen en wetenschappers
o Neutrale waarneming = alles bekijken met nodige afstandelijkheid (geen
supporter, geen kant kiezen)
o Ook eigen sympathieën en antipathieën, maar van hen wordt verwacht dat
ze zich bij de feiten houden, dat ze die analyseren en dat ze verklaringen
zoeken voor wat er zich afspeelt op het maatschappelijke speelveld
Spelregels
Vastliggende spelregels:
- Dwingend (niet allemaal), reglementen, de wet, geboden en verboden (formeel),
gewoontes
- Formele regels niet volgen = straf (bv geldboete, gevangenis, …)
- Gewoontes niet volgen = sociale straf (bv uitsluiting)
