Samenvatting organisatiekunde
Hoofdstuk 1, een begrippenkader voor de
organisatiekunde
Organiseer eerst jezelf, organiseer dan pas anderen
Definitie organisatie: een menselijke samenwerking die doelgericht en blijvend is.
Belangrijke kenmerken van een organisatie:
- De menselijke factor
- Een samenwerkingsvorm
- Doelgerichtheid
- Continuïteit
Synergie-effect: resultaat van het totale samenwerkingsverband groter is dan een opstelling
van de resultaten van de individuele prestaties.
In den beginne is een organisatie 1 man of 1 vrouw.
Winstdoelstelling: doelstelling tot het maken van winst.
Going-concern-gedachte: bij het nemen van managementbeslissingen uit van de continuiteit
van de organisatie (ongeacht het eventueel wisselend eigendom van de organisatie na een
overname).
Interne hoofddoelstelling: het voortbestaan van de organisatie
Externe hoofddoelstelling: het voorzien in een maatschappelijke behoefte
- Functioneel organisatiebegrip: organisatie in de betekenis van het werkwoord
organiseren, dat gelijkstaat met het effectief op elkaar afstemmen van activiteiten.
(marketingcampagne door de marketeers van philips).
- Institutioneel organisatiebegrip: organisatie als object, met een naam en een
vestiging (philips als organisatie).
- Instrumenteel organisatiebegrip: organisatie wordt gebruikt aan organisatie als
middel waarmee we bepaalde doelstellingen van de organisatie kunnen
verwezenlijken (wijze van onderneming, afdelingen, divisies, managementlagen,
regio’s etc.).
Definitie bedrijf: een organisatie die goederen en of diensten voortbrengt met als doel deze
op een afzetmarkt te verkopen.
Zonder winst-oogmerk = non-profit
Met winstoogmerk = profit -> winstdoelstelling
,Definitie onderneming: bedrijf dat altijd gericht is o het maken van winst, zelfde als bedrijf
met winst oogmerk.
Een organisatie is alleen een bedrijf als zij goederen of diensten produceert.
Beoordeling organisaties:
- Productiviteit
- Effectiviteit
- Efficiëntie
Productiviteit: met de productiviteit van een organisatie diden we op de verhouding tussen
het bereikte resultaat en de daarvoor gebrachte offers. Productiviteit = resultaat : offers.
Maximale productiviteit: is de productiviteit waarbij gegeven de productiemiddelen met de
laagste offers het maximale resultaat word gerealiseerd.
Productiviteit max = resultaat max : offers min.
Effectiviteit: de verhouding tussen het werkelijk bereikte resultaat en het normresultaat dat
men eigenlijk had moeten halen. Effectiviteit = Resultaat werkelijk : resultaat norm
Efficiëntie: de verhouding tussen de normoffers die men eigenlijk had mogen brengen en de
werkelijk gebrachte offers. Efficiëntie = offer norm : offer werkelijk
Stoner en freeman, bestuderen organisatietheorieën:
1. Leidraad bij beslissingen in de managementpraktijk
2. Vormen onze visies op organisaties
3. Maken ons bewust van de omgeving van het bedrijf
4. Bron van nieuwe ideeën
Hoofdstuk 2, de belangrijkste stromingen in de
organisatiekunde
4 krachten aan wieg van organisatiekunde:
1. De protestants-christelijke ethiek ten aanzien van arbeid: roeping op aarde
waarmaken door noeste arbeid en onzelfzuchtige inzet. Dit creëerde een nieuw
tijdperk van zelfcontrole, verantwoordelijkheid en individualisme.
2. Het kapitalisme en de opdeling van arbeid:
a. De maatschappij wordt het meeste efficiënt met vraag en aanbod en vrije
concurrentie.
b. Ieder individu zou vrij moeten zijn in het vergaren van rijkdom.
c. Ieder individu zou vrij moeten zijn in het hebben van eigendomsrechten.
d. De opdeling van arbeid leidt door specialisatie tot vergroting van de
productiviteit.
3. De industriële revolutie: door uitvinding stoommachine door James Watt in 1765
werd massaproductie met behulp van stoomenergie mogelijk. Productie kosten
verlaagden, aanschafprijs was hoog, daardoor grotere organisatie verbanden.
, 4. Het productiviteitsprobleem:
a. Algemeen gebrek aan managementmethoden en getrainde managers.
b. Moeite met implicaties van nieuwe technologieën voor werkomgeving. Hierbij
kunnen we denken aan de introductie van het werken aan de lopende band.
c. Moeite met het bepalen van juiste grootte van nieuwe industriële organisteis
om de juiste schaalvoordelen te bereiken.
‘wat je nu bent hangt af van wat je geweest bent, en wat je zult zijn wordt bepaald door wat
je nu bent.’
Theorieen zijn altijd gebaseerd o observaties, onderzoeken en xperimenten, maar zijn
beinvloed door het paradigma – wereldbeeld- van de auteur.
Stromingen in de organisatiekunde:
1. Klassieke organisatiekunde (1890)
a. Scientific management van taylor: managementtheorie voor verbetering van
efficientie van bedrijfsactiviteiten door systematische en wetenschappelijke
studie van werkmethoden, gereedschappen en productiviteitsstandaarden.
Bedoeling: geestelijke revolutie voor arbeider en lediinggevende.
i. Ontwikkel beste manier van uitvoeren van taak door arbeider
ii. Selecteer, train, onderwijs en ontwikkel iedere arbeider op
wetenschappelijke wijze.
iii. Werk samen met arbeider en lever stimulans (vaak geld), waardoor
arbeider zijn taak op enig juiste manier uitvoert.
iv. Verdeel werk en verantwoordelijkheid gelelijkelijk over management
en arbeiders.
b. Het scientific management van de Gilbreths: arbeidsstudie bestaat onder
andere uit tijd- en methodestudie. Grondleggers ergonomie: toepassen van
biologische, psychologsiche en technische kennis om te komen tot optimale
onderlinge aanpassing van de mens en zijn werkomgeving.
c. De lgemene managementtheorieën van Fayol: kernelementen van
management: vooruitzien en plannen, organisaeren, bevelen, coordineren,
controleren. -> eenheid van gezag (een werknemer volgens fayol maar vna
slechts een persoon instructies mag ontvangen). Eenheid van bevel,.
Werkzaamheden met een bepaalde doelstelling, onder leiding van een baas
met een plas zouden moeten plaatsvinden.
d. De algemene managementtheorie van Weber: bureaucratie:
managementtheorie die de werkmethodiek loskoppelt van personen. Weinig
discussie omdat er geen afstemming nogid is door de strakke procesdures.
Tegenwoordig juist terugdringen.
2. Gedragskundige benadering (1930): neemt de mens en menselijke relaties als
uitgangspunt van haar studie. Geen vervanging van vorige management maar een
aanvulling
Maslows behoefte piramide: motivatie v nawerknemers.
Hoofdstuk 1, een begrippenkader voor de
organisatiekunde
Organiseer eerst jezelf, organiseer dan pas anderen
Definitie organisatie: een menselijke samenwerking die doelgericht en blijvend is.
Belangrijke kenmerken van een organisatie:
- De menselijke factor
- Een samenwerkingsvorm
- Doelgerichtheid
- Continuïteit
Synergie-effect: resultaat van het totale samenwerkingsverband groter is dan een opstelling
van de resultaten van de individuele prestaties.
In den beginne is een organisatie 1 man of 1 vrouw.
Winstdoelstelling: doelstelling tot het maken van winst.
Going-concern-gedachte: bij het nemen van managementbeslissingen uit van de continuiteit
van de organisatie (ongeacht het eventueel wisselend eigendom van de organisatie na een
overname).
Interne hoofddoelstelling: het voortbestaan van de organisatie
Externe hoofddoelstelling: het voorzien in een maatschappelijke behoefte
- Functioneel organisatiebegrip: organisatie in de betekenis van het werkwoord
organiseren, dat gelijkstaat met het effectief op elkaar afstemmen van activiteiten.
(marketingcampagne door de marketeers van philips).
- Institutioneel organisatiebegrip: organisatie als object, met een naam en een
vestiging (philips als organisatie).
- Instrumenteel organisatiebegrip: organisatie wordt gebruikt aan organisatie als
middel waarmee we bepaalde doelstellingen van de organisatie kunnen
verwezenlijken (wijze van onderneming, afdelingen, divisies, managementlagen,
regio’s etc.).
Definitie bedrijf: een organisatie die goederen en of diensten voortbrengt met als doel deze
op een afzetmarkt te verkopen.
Zonder winst-oogmerk = non-profit
Met winstoogmerk = profit -> winstdoelstelling
,Definitie onderneming: bedrijf dat altijd gericht is o het maken van winst, zelfde als bedrijf
met winst oogmerk.
Een organisatie is alleen een bedrijf als zij goederen of diensten produceert.
Beoordeling organisaties:
- Productiviteit
- Effectiviteit
- Efficiëntie
Productiviteit: met de productiviteit van een organisatie diden we op de verhouding tussen
het bereikte resultaat en de daarvoor gebrachte offers. Productiviteit = resultaat : offers.
Maximale productiviteit: is de productiviteit waarbij gegeven de productiemiddelen met de
laagste offers het maximale resultaat word gerealiseerd.
Productiviteit max = resultaat max : offers min.
Effectiviteit: de verhouding tussen het werkelijk bereikte resultaat en het normresultaat dat
men eigenlijk had moeten halen. Effectiviteit = Resultaat werkelijk : resultaat norm
Efficiëntie: de verhouding tussen de normoffers die men eigenlijk had mogen brengen en de
werkelijk gebrachte offers. Efficiëntie = offer norm : offer werkelijk
Stoner en freeman, bestuderen organisatietheorieën:
1. Leidraad bij beslissingen in de managementpraktijk
2. Vormen onze visies op organisaties
3. Maken ons bewust van de omgeving van het bedrijf
4. Bron van nieuwe ideeën
Hoofdstuk 2, de belangrijkste stromingen in de
organisatiekunde
4 krachten aan wieg van organisatiekunde:
1. De protestants-christelijke ethiek ten aanzien van arbeid: roeping op aarde
waarmaken door noeste arbeid en onzelfzuchtige inzet. Dit creëerde een nieuw
tijdperk van zelfcontrole, verantwoordelijkheid en individualisme.
2. Het kapitalisme en de opdeling van arbeid:
a. De maatschappij wordt het meeste efficiënt met vraag en aanbod en vrije
concurrentie.
b. Ieder individu zou vrij moeten zijn in het vergaren van rijkdom.
c. Ieder individu zou vrij moeten zijn in het hebben van eigendomsrechten.
d. De opdeling van arbeid leidt door specialisatie tot vergroting van de
productiviteit.
3. De industriële revolutie: door uitvinding stoommachine door James Watt in 1765
werd massaproductie met behulp van stoomenergie mogelijk. Productie kosten
verlaagden, aanschafprijs was hoog, daardoor grotere organisatie verbanden.
, 4. Het productiviteitsprobleem:
a. Algemeen gebrek aan managementmethoden en getrainde managers.
b. Moeite met implicaties van nieuwe technologieën voor werkomgeving. Hierbij
kunnen we denken aan de introductie van het werken aan de lopende band.
c. Moeite met het bepalen van juiste grootte van nieuwe industriële organisteis
om de juiste schaalvoordelen te bereiken.
‘wat je nu bent hangt af van wat je geweest bent, en wat je zult zijn wordt bepaald door wat
je nu bent.’
Theorieen zijn altijd gebaseerd o observaties, onderzoeken en xperimenten, maar zijn
beinvloed door het paradigma – wereldbeeld- van de auteur.
Stromingen in de organisatiekunde:
1. Klassieke organisatiekunde (1890)
a. Scientific management van taylor: managementtheorie voor verbetering van
efficientie van bedrijfsactiviteiten door systematische en wetenschappelijke
studie van werkmethoden, gereedschappen en productiviteitsstandaarden.
Bedoeling: geestelijke revolutie voor arbeider en lediinggevende.
i. Ontwikkel beste manier van uitvoeren van taak door arbeider
ii. Selecteer, train, onderwijs en ontwikkel iedere arbeider op
wetenschappelijke wijze.
iii. Werk samen met arbeider en lever stimulans (vaak geld), waardoor
arbeider zijn taak op enig juiste manier uitvoert.
iv. Verdeel werk en verantwoordelijkheid gelelijkelijk over management
en arbeiders.
b. Het scientific management van de Gilbreths: arbeidsstudie bestaat onder
andere uit tijd- en methodestudie. Grondleggers ergonomie: toepassen van
biologische, psychologsiche en technische kennis om te komen tot optimale
onderlinge aanpassing van de mens en zijn werkomgeving.
c. De lgemene managementtheorieën van Fayol: kernelementen van
management: vooruitzien en plannen, organisaeren, bevelen, coordineren,
controleren. -> eenheid van gezag (een werknemer volgens fayol maar vna
slechts een persoon instructies mag ontvangen). Eenheid van bevel,.
Werkzaamheden met een bepaalde doelstelling, onder leiding van een baas
met een plas zouden moeten plaatsvinden.
d. De algemene managementtheorie van Weber: bureaucratie:
managementtheorie die de werkmethodiek loskoppelt van personen. Weinig
discussie omdat er geen afstemming nogid is door de strakke procesdures.
Tegenwoordig juist terugdringen.
2. Gedragskundige benadering (1930): neemt de mens en menselijke relaties als
uitgangspunt van haar studie. Geen vervanging van vorige management maar een
aanvulling
Maslows behoefte piramide: motivatie v nawerknemers.
