Samenvatting deel 6 - Outreachend werken

Les 6 – Outreachend werken
PPT DIA’S

Situering

MAATSCHAPPELIJKE ONTWIKKELINGEN

 Professionalisering en rationalisering
 Invloed van het neoliberale denken
 Managerialisme
 Stijgende armoede en sociale uitsluiting
 …

Opmars van “outreachend werken”

 Een antwoord op de gebrekkige toegankelijkheid van de zorg
 In verschillende sectoren
 Met verschillende associaties
 Aanklampend werken, bemoeizorg, presentie, kwartiermaken,
vermaatschappelijking, …
 Onduidelijkheid over de concrete invulling

Een definitie

“Outreachend werken is een werkwijze, die uitgaat van een actieve benadering en gericht is op het
bevorderen van welzijn. De werker vertrekt vanuit de participatieve basishouding en richt zich op
kwetsbare doelgroepen die niet of ontoereikend bereikt worden door het huidige dienst-, hulp- en
zorgverleningaanbod. Dit door zich te begeven in hun leefwereld met erkenning van de daar
geldende waarden en normen. Met outreachend werken streeft men naar een wederzijdse
afstemming tussen de doelgroep, hun netwerk, het maatschappelijk aanbod en de ruimere
samenleving.”

 EEN WERKWIJZE
 Manier van werken, visie, (andere) benadering van hulpverlening
 EEN ACTIEVE BENADERING
 Actief contact aangaan, ook zonder duidelijke hulpvraag
 BEVORDEREN VAN WELZIJN
 Zie sociale grondrechten (Belgische grondwet, 1994, Art. 23): “Iedereen heeft het
recht een menswaardig leven te leiden.”
o Recht op arbeid en vrije beroepskeuze, recht op sociale zekerheid,
bescherming van de gezondheid en sociale, geneeskundige en juridische
bijstand, het recht op een behoorlijke huisvesting, recht op bescherming van
een gezond leefmilieu en recht op culturele en maatschappelijke ontplooiing.
 MAAR:
o Intentieverklaring, dus niet individueel afdwingbaar
o Maximalistische benadering onder druk (zie: voorwaardelijkheid,…)
o Realiteit: onderbescherming

,Een participatieve basishouding

 Echtheid
 Tonen wie je bent, wat je voelt.
 Bv. durven toegeven ‘ik weet het niet’.
 Betrokkenheid
 Bereikbaar en aanwezig zijn
 “Als J. naar de gevangenis moest, heeft ze ook voor het vervoer gezorgd en dat ze
mee was dat was ook wel goed. Er zijn er veel die gewoon zouden zeggen van ‘trek je
plan’. Het was eigenlijk ook meer de morele steun die we nodig hadden. […] Het is
met een klein hartje dat je ernaartoe gaat.” (
 Gelijkwaardigheid
 Gelijkwaardigheid ≠ gelijk zijn
 Bv. Gelijkwaardige kennis en expertise
 “Ik werkte wreed graag aan auto’s en aan motors van moto’s en Yves (de
outreachwerker) had een probleemke met zijn ruitenwissers en hij maakte zich een
beetje ongerust. En ik zei: “’k zal het wel oplossen’, en ik ben een filter gaan halen en
heb dat hersteld. En Yves was supergelukkig. Zulke dingen vind ik echt plezant.
 Openheid
 Openstellen voor andere referentiekaders, waarden en normen.
 De persoon niet herleiden tot het gedrag dat hij/zij stelt.
 Onvoorwaardelijkheid
 Mensen niet ‘loslaten’, bv. op het moment dat ze weerstand bieden, gedrag stellen
dat we niet oké vinden.
 “Dat ze er altijd staat voor mij, dat ik aan haar alles kan vragen en ze mij nooit met
een scheve blik zal bekijken.”
 Positieve ingesteldheid
 Aandacht voor de krachten van de persoon en zijn/haar omgeving.
 Professionele nabijheid
 “Professionele vriend”
 Persoonlijke evenwichtsoefening
 “Gewoon dat ze er is voor mij, ook al is het maar voor nen babbel, want door mijn
druggebruik ben ik veel vrienden kwijtgeraakt. Natuurlijk, ze kan bij mij niet zo
persoonlijk worden, want het blijft haar werk, maar als er iets is, ik bel haar op en we
gaan eens iets drinken, dat vind ik heel belangrijk.”
 Betrouwbaarheid
 Zeggen wat je doet.
 Doen wat je zegt.
 Respect
 Respect voor de persoon
 Respect voor het tempo




Maatschappelijke kwetsbaarheid

,  Machtsmechanismen in de samenleving zorgen ervoor dat kwetsbare groepen meer in
contact komen met regulerende en sanctionerende aspecten van maatschappelijke
instellingen dan met de positieve aspecten.

Niet of ontoereikend bereikt

 Niet bereikt:
 Geen contact met bestaande dienst-, hulp-, en zorgverleningsaanbod
 Ontoereikend:
 Gefragmenteerde of eenzijdig stopgezette ondersteuning
 Outreach:
 Brug slaan naar de leefwereld van mensen en grenzen van de dienst-, hulp- en
zorgverlening doorbreken.

IN HUN LEEFWERELD

 Positieve kanten van iemands identiteit en omgeving zien en aanspreken
 Dagelijkse context, drempels, uitsluitingsmechanismen,… leren kennen
 Ondersteuning laten aansluiten en inbedden in de concrete situatie

ERKENNING VAN DE DAAR GELDENDE WAARDEN EN NORMEN

 Vraagt openheid, flexibiliteit, botsingen met het eigen referentiekader
 Respecteren ≠ goedkeuren

WEDERZIJDSE AFSTEMMING

 Streefdoel: (herstellen van) verbinding tussen de doelgroep, het professionele netwerk, het
natuurlijke netwerk en de ruimere omgeving.
 Outreach werker: verbindingsschakel – zoekt naar een gedeelde verantwoordelijkheid




“Geblokkeerde, vastgelopen situaties gaat men niet te lijf met een bulldozer, het draait meer om het
zoeken naar – soms kleine – kiertjes en spleetjes. In dergelijke situaties zijn er geen pasklare,