Samenvatting geschiedenis
Hoofdstuk 4: De late Middeleeuwen
Kenmerkende aspecten:
KA 13: De opkomst van handel en ambacht die de basis legde voor het herleven van een
agrarisch-urbane samenleving.
KA 14: De opkomst van de stedelijke burgerij en de toenemende zelfstandigheid van steden.
KA 15: Het conflict in de christelijke wereld over de vraag of de wereldlijke dan wel de
geestelijke macht het primaat behoorde te hebben.
KA 16: De expansie van de christelijke wereld naar buiten toe, onder andere in de vorm van
de kruistochten.
KA 17: Het begin van staatsvorming en centralisatie.
De handel leeft op (§ 1)
De herleving van de handel zorgde voor toename in opbrengsten in de landbouw, 3
oorzaken:
1. Boeren bedachten andere manier van landbouw bedrijven: het drieslagstelsel.
2. Woeste gronden werden gebruikt voor landbouw forse toename van hoeveelheid
akkers.
3. Vernieuwingen in de landbouw.
Drieslagstelsel
Een manier om een graanakker zo nuttig mogelijk te gebruiken, door in één jaar 1/3 van het
land in de herfst in te zaaien, 1/3 deel van het land in de lente en 1/3 van het land braak
(niet gebruikt voor gewassen) te laten liggen.
Voedseloverschotten hadden 2 gevolgen:
Bevolkingsgroei.
Verkopen van overschotten door boeren zorgde voor toename van de handel.
Markten ontstonden op strategische punten: bij bevaarbare waterwegen of op kruispunten
van landwegen. Ook waren er grote jaarmarkten waar verschillende kooplieden uit
verschillende landen heen kwamen, hierdoor ontstond er een opleving van de
langeafstandshandel.
Gevolgen van de opbloei van de handel:
Oude handelscentra groeide uit tot steden en er ontstonden ook nieuwe steden.
Sommige steden gingen met elkaar samenwerken ontstaan van de Hanze.
Koningen en andere landsheren gingen zich actief met de handel bemoeien. Markten
zorgde voor het stimuleren van de welvaart, om deze reden bevorderden de
landsheren de handel in hun gebied (zorgen voor meer veiligheid door leenmannen).
Groeiende vraag naar geld, door verschillende omstandigheden kwamen de
geldeconomie en de geldhandel tot ontwikkeling.
De Hanze
1
Hoofdstuk 4: De late Middeleeuwen
Kenmerkende aspecten:
KA 13: De opkomst van handel en ambacht die de basis legde voor het herleven van een
agrarisch-urbane samenleving.
KA 14: De opkomst van de stedelijke burgerij en de toenemende zelfstandigheid van steden.
KA 15: Het conflict in de christelijke wereld over de vraag of de wereldlijke dan wel de
geestelijke macht het primaat behoorde te hebben.
KA 16: De expansie van de christelijke wereld naar buiten toe, onder andere in de vorm van
de kruistochten.
KA 17: Het begin van staatsvorming en centralisatie.
De handel leeft op (§ 1)
De herleving van de handel zorgde voor toename in opbrengsten in de landbouw, 3
oorzaken:
1. Boeren bedachten andere manier van landbouw bedrijven: het drieslagstelsel.
2. Woeste gronden werden gebruikt voor landbouw forse toename van hoeveelheid
akkers.
3. Vernieuwingen in de landbouw.
Drieslagstelsel
Een manier om een graanakker zo nuttig mogelijk te gebruiken, door in één jaar 1/3 van het
land in de herfst in te zaaien, 1/3 deel van het land in de lente en 1/3 van het land braak
(niet gebruikt voor gewassen) te laten liggen.
Voedseloverschotten hadden 2 gevolgen:
Bevolkingsgroei.
Verkopen van overschotten door boeren zorgde voor toename van de handel.
Markten ontstonden op strategische punten: bij bevaarbare waterwegen of op kruispunten
van landwegen. Ook waren er grote jaarmarkten waar verschillende kooplieden uit
verschillende landen heen kwamen, hierdoor ontstond er een opleving van de
langeafstandshandel.
Gevolgen van de opbloei van de handel:
Oude handelscentra groeide uit tot steden en er ontstonden ook nieuwe steden.
Sommige steden gingen met elkaar samenwerken ontstaan van de Hanze.
Koningen en andere landsheren gingen zich actief met de handel bemoeien. Markten
zorgde voor het stimuleren van de welvaart, om deze reden bevorderden de
landsheren de handel in hun gebied (zorgen voor meer veiligheid door leenmannen).
Groeiende vraag naar geld, door verschillende omstandigheden kwamen de
geldeconomie en de geldhandel tot ontwikkeling.
De Hanze
1
