voedingskunde

Voedingsles 1,2 en 3



Voeding samenvatting

Onderdelen digestiestelsel:

1. Mond (speeksel)
2. Keelholte
3. Slokdarm
4. Maag
5. Twaalfvingerige darm
6. Dunne darm
7. Blindedarm
8. Dikke darm
9. Endeldarm
10. Anus


Mond (Engels; mouth latijn; cavum oris)

 Een varken heeft een grote bek.
o De mondhoeken liggen ver naar achteren, zodat de mondopening
groot is.
o De bovenlip is kort en dik.
o De onderlip is smal en loopt uit in een punt.
o De onderlip wordt gebruikt om voer in de bek te krijgen.
 Een varken zal bijna niet kauwen als je brijvoer geeft, maar natuurlijk wel bij
brok en ruwvoer.
o Hier wordt het voer vermalen tot fijne deeltjes, dit gebeurt door de
kiezen (plooikiezen)
 Het varken is een alleseter dus zowel plantaardig voedsel als dierlijke voedsel
en hebben daarvoor ook aangepaste kiezen, de knobbelkiezen.


Speeksel:

 Wordt gemaakt door de speekselklieren, produceren ongeveer 15 liter
speeksel per dag.
 Speeksel helpt om het voedsel glad en vochtig te maken, waardoor het dier
het gemakkelijk in kan slikken en de slokdarm in kan glijden.
 In het speeksel zit het enzym amylase wat zorgt voor de afbraak van
koolhydraten.


Keelholte (pharynx/throat):

,Voedingsles 1,2 en 3


 Is opgedeeld in twee delen om een scheiding te maken tussen de slokdarm
en de luchtpijp.
 Het strottenklepje helpt te voorkomen dat voedsel de longen in gaat.


Slokdarm (Esophagus):

 Is de buis tussen de keelholte en de pens.
 De buis bevat lengte- en kringspieren.
o De binnenste laag loopt in de rondte  kringspier.
o Buitenste spierlaag loopt in de lengte  lengtespier.
 Doormiddel van samentrekking van de slokdarm wordt het voedsel vervoert
naar de maag, dit noem je ook wel peristaltische bewegingen


Maag (Engels; stomach Latijn; gaster)

 De maag ligt binnen de ribboog, de maag komt niet uit de ribboog.
 De wand bestaat uit kliercellen, lengtespieren en kringspieren (transporteert
de voeding).
 Ingang en uitgang
o De ingang van de slokdarm naar maag heet de Cardia en zit een
sluitspier op.
o De Fundus is het grote gedeelte waar de voeding wordt opgeslagen
en gemengd.
o De Pylorus is de uitgang van de maag naar de twaalfvingerige darm
en hier zit dus ook een sluitspier op.
 De maag zorgt voor de verdere vertering van voedsel doormiddel van
enzymen.
o Zoutzuur en pepsine worden gemaakt in de maag.
o Hierdoor daalt de pH-waarde in de maag, waardoor de meeste
bacteriën sterven  1 tot 2
o Er kan dan een begin gemaakt worden met de eiwitvertering.


Spijsverteringsenzymen:

Orgaan waar het wordt Enzym Werking
gemaakt
Mond Amylase Afbreken koolhydraten
Maag Pepsine Afbreken eiwitten
Maag Zoutzuur Vertering eiwitten en
doden van bacteriën
Alvleesklier Lipase Vertering vetten
Alvleesklier Trypsine Vertering eiwitten
Alvleesklier Amylase Vertering koolhydraten

, Voedingsles 1,2 en 3


Alvleesklier Natriumcarbonaat Neutraliseren vloeistof uit
de maag
Maag-darmkanaal is de buitenwereld en de opname van voedingsstoffen in het
bloed is de binnenwereld.



Twaalf-vingerige darm (duodenum):

 Na de maag komt de voedselbrij in de 12-vingerige darm terecht.
o Na de 12-vingerige darm komen de voedseldeeltjes in de dunne darm
terecht.
 De galblaas en de alvleesklier komen op de 12-vingerige darm uit.
 De 12-vingerige darm zorgt ervoor dat de voedseldeeltjes in kleine porties de
dunne darm binnenkomt.
 De alvleesklier produceert verteringsenzymen (lipase, trypsine,
natriumcarbonaat en amylase) en komen in de 12-vingerige darm terecht.
o De enzymen breken de voedseldeeltjes nog verder af. De lever
produceert gal, vloeibare groene stof, en zorgt ervoor dat vet wordt
afgebroken in nog kleinere vetdeeltjes.
 Gal wordt opgeslagen in de galblaas. Als de voedseldeeltjes in de 12-
vingerige darm komen, loopt de galblaas leeg.


Dunne darm (small intestine):

 De binnenkant van de darm is een klier met epitheel.
 De plooien van de darm, de minicellen die op de plooien zitten heet villi
(darmvlokken) en instulpingen (crypten).
 Serosa is de buitenste laag die op de darmen zit.
o Er zit altijd een ophangband aan de darm.
o Dit is een vlies die vast zit aan de buitenkant.
 De villi (darmvlokken) en crypten (uitstulpingen) zorgen dat de oppervlakte
veel groter wordt en voedingsstoffen sneller en meer worden opgenomen.
 De functie van de dunne darm is het verder verkleinen van de
voedseldeeltjes en het afgeven van de voedingsstoffen aan het bloed via de
darmwand.
o Alleen die delen die niet door de darmwand kunnen worden
opgenomen, blijven in de darmholte achter en vormen uiteindelijk de
mest.
 Aan het eind van de dunne darm zit een poortje.
o Dit poortje zorgt ervoor dat wanneer de deeltjes uit de dunne darm
zijn, niet meer terug kunnen komen in de dunne darm.
 Na de dunne darm komen de overgebleven deeltjes in de blinde darm
terecht.