Ademhaling
- Costo-abdominaal → gebruikelijke ademhaling
- Te costale → gebruikt met name borstkas. Pijnlijke buik
- Te abdominaal → gebruikt met name buik. Pijnlijke ribben
- Pendelende → middenrif functioneert niet
Hond → 10-30
Kat → 20-40
Pols
K = krachtig
R = regelmaat
E = equaal (alle opeenvolgende slagen dienen even krachtig te zijn)
S = symmetrisch (de polsslag moeten links en rechts gelijk zijn)
S = synchroon (elke hartslag dient te worden gevolgd door een polsslag)
Hond → 60-120
Kat → 100-160
SPAR CRASH-protocol
Slijmvliezen Circulatie
Pols Respiratie
Ademhaling Arteriële bloedingen
Reflexen Shock
Hersentrauma
Lymfeknopen
- Onderkaak (mandibulares)
- Keel (retropharyngealis)
- Schouderblad (prescapulares)
- Oksel (axillares)
- Oppervlakkige lies (inguinales superficialis)
- Melkklier (supramammaria)
- Knieholte (poplitei)
Bloedafname
Voorpoot (V. cephalica)
Hals (V. jugularis)
,75 Anatomie centrale zenuwstelsel
75.1 Centraal zenuwstelsel
Zenuwstelsel bestaat uit:
- Centrale zenuwstelsel (CZS) = hersenen + hersenstam + ruggenmerg
- Perifeer zenuwstelsel = uittredende zenuwen
Hersenen
Binnen de schedel liggen hersenen + hersenstam. Gedeelte bij hersenstam heet
hypothalamus, aan de onderkant daarvan uitstulping hypofyse.
Hersenen verdeeld:
- Grote hersenen
- ‘de wil’ en het geheugen
- Twee hersenhelften
- Hersenschors grijs van kleur (door cellichamen van
zenuwcellen)
- Centrale gedeelte is wit
- Kleine hersenen
- Ligt caudaal van grote hersenen
- Bestaat ook uit twee delen (grijs schorsgedeelte en
centraal wit)
- Voor coördinatie en motoriek
Ruggenmerg
Van achterhoofdsgat tot laatste lendenwervels.
Ruggenmerg is korter dan wervelkanaal.
De streng van zenuwen in het wervelkanaal is de
paardenstaart.
Bij een doorsnede van het ruggenmerg, zie je een grijze
vlindervormig figuur dat omgeven wordt door witte
substantie
Grijze vlinder/substantie = cellichamen en zenuwcellen, hier
wordt de informatie verwerkt
Witte substantie = zenuwuitlopers van zenuwcellen, geven
informatie door naar de hersenen.
,Vliezen
Hersenen en ruggenmerg omgeven door 3 vliezen, van buiten naar binnen:
- Dura mater (harde hersenvlies)
- Ligt als wijze zak om ruggenmerg heen
- Tussen dura mater en wervellichaam, ligt epidurale ruimte ->
gevuld met vet + vormt stootkussen dat ruggenmerg beschermd.
Hier lopen ook bloedvaten
- Binnen schedelholte Dura mater vergroeid met periost (laagje tussen
schedeldak en huid)
- Arachnoides (spinnenwebvlies)
- Teer vlies
- Tussen Arachnoides en Pia mater zijn dwarsverlopende balkjes en
schotjes (subarachnoidale ruimte) -> is gevuld met vloeistof, liquor
cerebrospinalis
- Pia mater (zachte hersenvlies) ook wel vaatvlies
- Ligt tegen hersenen en ruggenmerg aan.
- Volgt alle onregelmatigheden van het oppervlak van het czs.
- Hier lopen veel bloedvaten
Perifeer zenuwstelsel
Ligt buiten schedel en wervelkolom. Via de lange uitlopers staat het czs in contact met zintuigen,
organen en orgaansystemen.
Sensibele zenuwen = geven informatie door van zintuigen naar czs
Motorische zenuwen = geven prikkels door van czs naar spieren
Secretoire zenuwen = geven prikkels van czs naar klieren
Meeste zenuwen ontspringen uit ruggenmerg, enkele die rechtstreeks uit
hersenen komen -> kopzenuwen. Besturen voornamelijk functies van kop en
nek (oogzenuw, reukzenuw, etc).
, 75.2 Willekeurig en onwillekeurig zenuwstelsel
Onwillekeurig/autonome zenuwstelsel = processen waar wij geen directe invloed op hebben
(hartfrequentie, bloeddruk, lichaamstemperatuur, vertering voedsel).
Sympatische zs -> bij angst fight or flight, hart gaat sneller
kloppen, bloedvaten wijder spieren, minder bloed voor organen
(minder belangrijk op het moment). Sympatische sz prikkelt bijnieren
voor afgifte adrenaline.
Autonome zenuwstelsel
Parasympatische zs -> overheerst als dier rustig is. Alle organen
worden weer beter doorbloed. Het zijn dus antagonisten van elkaar.
Willkeurige/somatische zenuwstelsel -> regelt en coördineert alle bewuste processen in het lichaam
(horen, zien, voelen). Maar ook uitvoering van willekeurige motoriek (springen, naar een bal rennen)
76 Reflexen
Hoe ontstaat een reflex?
Gevoelszenuw wordt geprikkeld in huid poot hond -> prikkel via
perifere zs naar ruggenmerg -> via ruggenmerg naar zenuwcellen
van dezelfde poot -> terugtrekking poot.
TEGELIJKERTIJD:
Gaat wordt diezelfde prikkel via ruggenmerg naar grote hersenen
gestuurd (de weg die de prikkel moet afleggen is dus langer dan
de reflexboog) -> bewustwording pijn
Pupilreflex, ooglidreflex, slik/hoestreflex -> reflexboog niet via
ruggenmerg maar via hersenstam ->cerebrale reflexen
Kniepeesreflex, buigreflex, anusreflex -> vb reflexen die lopen via
ruggenmerg -> spinale reflexen
- Costo-abdominaal → gebruikelijke ademhaling
- Te costale → gebruikt met name borstkas. Pijnlijke buik
- Te abdominaal → gebruikt met name buik. Pijnlijke ribben
- Pendelende → middenrif functioneert niet
Hond → 10-30
Kat → 20-40
Pols
K = krachtig
R = regelmaat
E = equaal (alle opeenvolgende slagen dienen even krachtig te zijn)
S = symmetrisch (de polsslag moeten links en rechts gelijk zijn)
S = synchroon (elke hartslag dient te worden gevolgd door een polsslag)
Hond → 60-120
Kat → 100-160
SPAR CRASH-protocol
Slijmvliezen Circulatie
Pols Respiratie
Ademhaling Arteriële bloedingen
Reflexen Shock
Hersentrauma
Lymfeknopen
- Onderkaak (mandibulares)
- Keel (retropharyngealis)
- Schouderblad (prescapulares)
- Oksel (axillares)
- Oppervlakkige lies (inguinales superficialis)
- Melkklier (supramammaria)
- Knieholte (poplitei)
Bloedafname
Voorpoot (V. cephalica)
Hals (V. jugularis)
,75 Anatomie centrale zenuwstelsel
75.1 Centraal zenuwstelsel
Zenuwstelsel bestaat uit:
- Centrale zenuwstelsel (CZS) = hersenen + hersenstam + ruggenmerg
- Perifeer zenuwstelsel = uittredende zenuwen
Hersenen
Binnen de schedel liggen hersenen + hersenstam. Gedeelte bij hersenstam heet
hypothalamus, aan de onderkant daarvan uitstulping hypofyse.
Hersenen verdeeld:
- Grote hersenen
- ‘de wil’ en het geheugen
- Twee hersenhelften
- Hersenschors grijs van kleur (door cellichamen van
zenuwcellen)
- Centrale gedeelte is wit
- Kleine hersenen
- Ligt caudaal van grote hersenen
- Bestaat ook uit twee delen (grijs schorsgedeelte en
centraal wit)
- Voor coördinatie en motoriek
Ruggenmerg
Van achterhoofdsgat tot laatste lendenwervels.
Ruggenmerg is korter dan wervelkanaal.
De streng van zenuwen in het wervelkanaal is de
paardenstaart.
Bij een doorsnede van het ruggenmerg, zie je een grijze
vlindervormig figuur dat omgeven wordt door witte
substantie
Grijze vlinder/substantie = cellichamen en zenuwcellen, hier
wordt de informatie verwerkt
Witte substantie = zenuwuitlopers van zenuwcellen, geven
informatie door naar de hersenen.
,Vliezen
Hersenen en ruggenmerg omgeven door 3 vliezen, van buiten naar binnen:
- Dura mater (harde hersenvlies)
- Ligt als wijze zak om ruggenmerg heen
- Tussen dura mater en wervellichaam, ligt epidurale ruimte ->
gevuld met vet + vormt stootkussen dat ruggenmerg beschermd.
Hier lopen ook bloedvaten
- Binnen schedelholte Dura mater vergroeid met periost (laagje tussen
schedeldak en huid)
- Arachnoides (spinnenwebvlies)
- Teer vlies
- Tussen Arachnoides en Pia mater zijn dwarsverlopende balkjes en
schotjes (subarachnoidale ruimte) -> is gevuld met vloeistof, liquor
cerebrospinalis
- Pia mater (zachte hersenvlies) ook wel vaatvlies
- Ligt tegen hersenen en ruggenmerg aan.
- Volgt alle onregelmatigheden van het oppervlak van het czs.
- Hier lopen veel bloedvaten
Perifeer zenuwstelsel
Ligt buiten schedel en wervelkolom. Via de lange uitlopers staat het czs in contact met zintuigen,
organen en orgaansystemen.
Sensibele zenuwen = geven informatie door van zintuigen naar czs
Motorische zenuwen = geven prikkels door van czs naar spieren
Secretoire zenuwen = geven prikkels van czs naar klieren
Meeste zenuwen ontspringen uit ruggenmerg, enkele die rechtstreeks uit
hersenen komen -> kopzenuwen. Besturen voornamelijk functies van kop en
nek (oogzenuw, reukzenuw, etc).
, 75.2 Willekeurig en onwillekeurig zenuwstelsel
Onwillekeurig/autonome zenuwstelsel = processen waar wij geen directe invloed op hebben
(hartfrequentie, bloeddruk, lichaamstemperatuur, vertering voedsel).
Sympatische zs -> bij angst fight or flight, hart gaat sneller
kloppen, bloedvaten wijder spieren, minder bloed voor organen
(minder belangrijk op het moment). Sympatische sz prikkelt bijnieren
voor afgifte adrenaline.
Autonome zenuwstelsel
Parasympatische zs -> overheerst als dier rustig is. Alle organen
worden weer beter doorbloed. Het zijn dus antagonisten van elkaar.
Willkeurige/somatische zenuwstelsel -> regelt en coördineert alle bewuste processen in het lichaam
(horen, zien, voelen). Maar ook uitvoering van willekeurige motoriek (springen, naar een bal rennen)
76 Reflexen
Hoe ontstaat een reflex?
Gevoelszenuw wordt geprikkeld in huid poot hond -> prikkel via
perifere zs naar ruggenmerg -> via ruggenmerg naar zenuwcellen
van dezelfde poot -> terugtrekking poot.
TEGELIJKERTIJD:
Gaat wordt diezelfde prikkel via ruggenmerg naar grote hersenen
gestuurd (de weg die de prikkel moet afleggen is dus langer dan
de reflexboog) -> bewustwording pijn
Pupilreflex, ooglidreflex, slik/hoestreflex -> reflexboog niet via
ruggenmerg maar via hersenstam ->cerebrale reflexen
Kniepeesreflex, buigreflex, anusreflex -> vb reflexen die lopen via
ruggenmerg -> spinale reflexen
