Conjunctuur
Hoofdstuk 1
§1
Conjunctuurlijn
De economische groei is de verandering van het bbp in procenten.
Formule: bbp dit jaar : bbp vorig jaar x 100%
Om de beweging van de economie inzichtelijk te maken kijken we naar de reële economische groei:
de procentuele verandering van het bbp gecorrigeerd met de inflatie. De nominale economische
groei geeft de procentuele verandering van de nominale waarde van het bbp door de tijd aan.
De lijn van de reële economische groei heeft een speciale naam: de conjunctuurlijn.
- rode lijn in de conjunctuurlijn
- Boven de X-as= economische groei
- Onder de X-as= economische krimp
De trendmatige groei: de gemiddelde groei over de afgelopen
10 jaar. De trendmatige groeilijn noem je ook wel het
Langetermijngroeipad.
- Rode lijn is de conjunctuurlijn
- Groene lijn is de trendmatige groei
- Boven de groene lijn = hoogconjunctuur
- Onder de groene lijn = laagconjunctuur
Hoog- en laagconjunctuur
Je spreek van hoogconjunctuur als de economie sterker groeit
dan de trendmatige groei. Als de economie minder sterk groeit
dan de trendmatige groei, spreek je van laagconjunctuur.
Kenmerken hoogconjunctuur:
- Hoge economische groei
- Stijging van de inflatie
- Krappe arbeidsmarkt
- Hoog consumenten- en producentenvertrouwen
- Veel kredietverlening en stijgende rente
Kenmerken laagconjunctuur:
- Lage economische groei
- Weinig/geen inflatie
- Ruime arbeidsmarkt
- Laag consumenten- en producentenvertrouwen
- Weinig kredietverlening en dalende rente
Als de economie twee kwartalen achter elkaar krimpt, spreek je van een economische recessie.
Als de economie drie kwartalen achter elkaar krimpt, spreek je van een economische depressie.
3 kenmerken van een conjunctuurbeweging:
, - De beweging is onregelmatig en niet te voorspellen.
- De meeste macro-economische variabelen vertonen dezelfde conjunctuurbeweging.
- De beweging verloopt tegengesteld aan het aantal werklozen.
Onregelmatig
De conjunctuur is moeilijk te voorspellen. De tak van de economische wetenschap die zich hiermee
bezighoudt is de econometrie. Zij meten de economie.
Om de economie op korte termijn te voorspellen wordt gebruikgemaakt van
conjunctuurindicatoren. Dit zijn macro-economische variabelen waarvan de waarde eerder bekend
is dan die van het bbp. Ze geven een indicatie van de omvang van het toekomstige bbp. (bijv.
bouwvergunningen)
Procyclische conjunctuurbeweging
Macro-economische variabelen die hetzelfde patroon vertonen als de conjunctuurlijn (vb.
consumptie) zijn procyclisch: hun verandering door de tijd volgt de conjunctuurbeweging.
Anticyclische conjunctuurbeweging
Macro-economische variabelen die een tegengesteld patroon vertonen met de conjunctuurlijn zijn
anticyclisch: hun verandering door de tijd is tegengesteld aan de conjunctuurbeweging.
§2
Vrijwillige en onvrijwillige werkloosheid.
In slechte tijden geven gezinnen minder uit-> er worden weinig goederen en diensten afgenomen->
bedrijven gaan minder produceren-> bedrijven hebben minder arbeid nodig-> mensen verliezen hun
baan. Als mensen ontslagen worden, is dat niet hun eigen keuze. Ze worden onvrijwillig werkloos.
Als mensen zelf ontslag nemen, kiezen ze voor werkeloosheid. Ze worden vrijwillig werkloos. In een
periode van laagconjunctuur neemt vooral de onvrijwillige werkeloosheid toe.
Overheidsfinanciën
Een stijgende werkeloosheid heeft twee gevolgen voor de begroting van de overheid:
- De overheid moet meer uitkeringen verstrekken. (uitgaven stijgen)
- Er komt minder loonbelasting binnen. (inkomsten dalen)
Door beide effecten verslechteren de overheidsfinanciën. De kans op een financieringstekort neemt
hierdoor toe.
Waardevaste uitkeringen
Een financieringstekort beperkt de mogelijkheden van de overheid. Ieder jaar moet de overheid een
keuze maken: stijgen de sociale uitkeringen of niet? De hoogte van deze inkomensoverdrachten is
gebaseerd op een algemeen aanvaard sociaal minimum: het minimale inkomen dat nodig is om rond
te kunnen komen. Vanwege de inflatie stijgt de nominale waarde van dit sociale minimum. Een
waardevaste uitkering stijgt mee met de inflatie. De koopkracht van de uitkering blijft gelijk. In een
tijd van een laagconjunctuur kan de overheid waarschijnlijk geen waardevaste uitkeringen
garanderen.
Welvaartsvaste uitkeringen
In goede tijden is er veel werk en weinig mensen zijn werkeloos. Men zegt eerder hun baan op omdat
ergens anders beter werk is te vinden. Er zijn vooral vrijwillige werkelozen. De lonen zullen stijgen.
Het reële loon neemt toe zodat de koopkracht stijgt. Bij een waardevaste uitkering stijgt de
koopkracht even hard als die van de (cao)lonen.
Internationale handel
Hoofdstuk 1
§1
Conjunctuurlijn
De economische groei is de verandering van het bbp in procenten.
Formule: bbp dit jaar : bbp vorig jaar x 100%
Om de beweging van de economie inzichtelijk te maken kijken we naar de reële economische groei:
de procentuele verandering van het bbp gecorrigeerd met de inflatie. De nominale economische
groei geeft de procentuele verandering van de nominale waarde van het bbp door de tijd aan.
De lijn van de reële economische groei heeft een speciale naam: de conjunctuurlijn.
- rode lijn in de conjunctuurlijn
- Boven de X-as= economische groei
- Onder de X-as= economische krimp
De trendmatige groei: de gemiddelde groei over de afgelopen
10 jaar. De trendmatige groeilijn noem je ook wel het
Langetermijngroeipad.
- Rode lijn is de conjunctuurlijn
- Groene lijn is de trendmatige groei
- Boven de groene lijn = hoogconjunctuur
- Onder de groene lijn = laagconjunctuur
Hoog- en laagconjunctuur
Je spreek van hoogconjunctuur als de economie sterker groeit
dan de trendmatige groei. Als de economie minder sterk groeit
dan de trendmatige groei, spreek je van laagconjunctuur.
Kenmerken hoogconjunctuur:
- Hoge economische groei
- Stijging van de inflatie
- Krappe arbeidsmarkt
- Hoog consumenten- en producentenvertrouwen
- Veel kredietverlening en stijgende rente
Kenmerken laagconjunctuur:
- Lage economische groei
- Weinig/geen inflatie
- Ruime arbeidsmarkt
- Laag consumenten- en producentenvertrouwen
- Weinig kredietverlening en dalende rente
Als de economie twee kwartalen achter elkaar krimpt, spreek je van een economische recessie.
Als de economie drie kwartalen achter elkaar krimpt, spreek je van een economische depressie.
3 kenmerken van een conjunctuurbeweging:
, - De beweging is onregelmatig en niet te voorspellen.
- De meeste macro-economische variabelen vertonen dezelfde conjunctuurbeweging.
- De beweging verloopt tegengesteld aan het aantal werklozen.
Onregelmatig
De conjunctuur is moeilijk te voorspellen. De tak van de economische wetenschap die zich hiermee
bezighoudt is de econometrie. Zij meten de economie.
Om de economie op korte termijn te voorspellen wordt gebruikgemaakt van
conjunctuurindicatoren. Dit zijn macro-economische variabelen waarvan de waarde eerder bekend
is dan die van het bbp. Ze geven een indicatie van de omvang van het toekomstige bbp. (bijv.
bouwvergunningen)
Procyclische conjunctuurbeweging
Macro-economische variabelen die hetzelfde patroon vertonen als de conjunctuurlijn (vb.
consumptie) zijn procyclisch: hun verandering door de tijd volgt de conjunctuurbeweging.
Anticyclische conjunctuurbeweging
Macro-economische variabelen die een tegengesteld patroon vertonen met de conjunctuurlijn zijn
anticyclisch: hun verandering door de tijd is tegengesteld aan de conjunctuurbeweging.
§2
Vrijwillige en onvrijwillige werkloosheid.
In slechte tijden geven gezinnen minder uit-> er worden weinig goederen en diensten afgenomen->
bedrijven gaan minder produceren-> bedrijven hebben minder arbeid nodig-> mensen verliezen hun
baan. Als mensen ontslagen worden, is dat niet hun eigen keuze. Ze worden onvrijwillig werkloos.
Als mensen zelf ontslag nemen, kiezen ze voor werkeloosheid. Ze worden vrijwillig werkloos. In een
periode van laagconjunctuur neemt vooral de onvrijwillige werkeloosheid toe.
Overheidsfinanciën
Een stijgende werkeloosheid heeft twee gevolgen voor de begroting van de overheid:
- De overheid moet meer uitkeringen verstrekken. (uitgaven stijgen)
- Er komt minder loonbelasting binnen. (inkomsten dalen)
Door beide effecten verslechteren de overheidsfinanciën. De kans op een financieringstekort neemt
hierdoor toe.
Waardevaste uitkeringen
Een financieringstekort beperkt de mogelijkheden van de overheid. Ieder jaar moet de overheid een
keuze maken: stijgen de sociale uitkeringen of niet? De hoogte van deze inkomensoverdrachten is
gebaseerd op een algemeen aanvaard sociaal minimum: het minimale inkomen dat nodig is om rond
te kunnen komen. Vanwege de inflatie stijgt de nominale waarde van dit sociale minimum. Een
waardevaste uitkering stijgt mee met de inflatie. De koopkracht van de uitkering blijft gelijk. In een
tijd van een laagconjunctuur kan de overheid waarschijnlijk geen waardevaste uitkeringen
garanderen.
Welvaartsvaste uitkeringen
In goede tijden is er veel werk en weinig mensen zijn werkeloos. Men zegt eerder hun baan op omdat
ergens anders beter werk is te vinden. Er zijn vooral vrijwillige werkelozen. De lonen zullen stijgen.
Het reële loon neemt toe zodat de koopkracht stijgt. Bij een waardevaste uitkering stijgt de
koopkracht even hard als die van de (cao)lonen.
Internationale handel
