Inhoudsopgave
Hoofdstuk 5 MVO, corporatie governance en ethisch handelen............................................................2
5.1 Inleiding maatschappelijk verantwoord ondernemen..................................................................2
5.1.1 Twee zienswijzen maatschappelijke verantwoordelijkheid...................................................2
5.1.2 Sociale ondernemingen.........................................................................................................2
5.1.3 Duurzame ontwikkeling.........................................................................................................2
5.1.4 Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO).............................................................5
5.1.5 Uitganspunten en visies op MVO...........................................................................................5
5.1.6 Visies op Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen.........................................................5
5.1.7 Nederlandse MVO-organisaties.............................................................................................6
5.1.8 Internationaal MVO...............................................................................................................6
5.2 Inleiding corporate governance....................................................................................................7
5.2.1 Ontwikkeling Corporate Governance Code in Nederland......................................................7
5.2.2 Corporate governance in het buitenland...............................................................................8
5.3 Inleiding bedrijfsethiek.................................................................................................................8
5.3.1 Bronnen van ethisch handelen..............................................................................................8
5.3.2 Verantwoordelijkheid en integriteit......................................................................................8
5.3.3 Benaderingen van ethiek.......................................................................................................8
5.3.4 Bedrijfscode...........................................................................................................................9
1
, Hoofdstuk 5 MVO, corporatie governance
en ethisch handelen
5.1 Inleiding maatschappelijk verantwoord
ondernemen
5.1.1 Twee zienswijzen maatschappelijke
verantwoordelijkheid
Binnen de klassieke zienswijze op de maatschappelijke verantwoordelijkheid van organisaties is winst
maken de enige verantwoordelijkheid van het management.
Binnen de sociaaleconomische zienswijze gaat de maatschappelijke verantwoordelijkheid van
organisaties een stuk verder dan bij de klassieke zienswijze.
5.1.2 Sociale ondernemingen
Een trend die de laatste jaren steeds zichtbaarder wordt, is de opkomst en groei van de sociale
onderneming (Social Enterprise). Dit is niet alleen een trend in Nederland, maar ook in veel andere
landen in de wereld. Een sociale onderneming heeft de volgende vier eigenschappen:
1. Heeft primair een maatschappelijke missie;
2. Realiseert dat als zelfstandige onderneming die een product of dienst levert;
3. Is financieel zelfvoorzienend, gebaseerd op handel of andere vormen van waarde-uitruil, en
dus beperkt of niet afhankelijk van giften of subsidies;
4. Is sociaal in de wijze waarop de onderneming wordt gevoerd.
Als we naar bovenstaande eigenschappen van een sociale onderneming kijken, kunnen we
constateren dat een sociale onderneming ligt tussen een commerciële en een goede-
doelenorganisatie in.
Een sociale onderneming heeft als doel een maatschappelijk probleem op te lossen en daardoor een
maatschappelijke meerwaarde te creëren. Om dit te bereiken heeft een sociale onderneming een
model nodig om te komen tot deze verandering. Dit wordt de ‘Theory of Change’ genoemd.
5.1.3 Duurzame ontwikkeling
Duurzame ontwikkeling wordt gedefinieerd als ‘een ontwikkeling die tegemoetkomt aan de noden
van het heden, zonder de mogelijkheden van toekomstige generaties om in hun behoeften te
voorzien in het gedrang te brengen’.
Het begrip duurzaamheid heeft te maken met de schaarste van de natuurlijke hulpbronnen.
Biodiversiteit staat voor de verscheidenheid aan levensvormen in een bepaald ecosysteem of de
gehele planeet.
De Duurzame Ontwikkeldoelen van de Verenigde Naties (2015-2030) zijn:
1. Uitbannen van alle vormen van (extreme) armoede;
2. Einde aan honger, zorgen voor voedselzekerheid en duurzame landbouw;
3. Gezondheidszorg voor iedereen;
2
Hoofdstuk 5 MVO, corporatie governance en ethisch handelen............................................................2
5.1 Inleiding maatschappelijk verantwoord ondernemen..................................................................2
5.1.1 Twee zienswijzen maatschappelijke verantwoordelijkheid...................................................2
5.1.2 Sociale ondernemingen.........................................................................................................2
5.1.3 Duurzame ontwikkeling.........................................................................................................2
5.1.4 Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO).............................................................5
5.1.5 Uitganspunten en visies op MVO...........................................................................................5
5.1.6 Visies op Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen.........................................................5
5.1.7 Nederlandse MVO-organisaties.............................................................................................6
5.1.8 Internationaal MVO...............................................................................................................6
5.2 Inleiding corporate governance....................................................................................................7
5.2.1 Ontwikkeling Corporate Governance Code in Nederland......................................................7
5.2.2 Corporate governance in het buitenland...............................................................................8
5.3 Inleiding bedrijfsethiek.................................................................................................................8
5.3.1 Bronnen van ethisch handelen..............................................................................................8
5.3.2 Verantwoordelijkheid en integriteit......................................................................................8
5.3.3 Benaderingen van ethiek.......................................................................................................8
5.3.4 Bedrijfscode...........................................................................................................................9
1
, Hoofdstuk 5 MVO, corporatie governance
en ethisch handelen
5.1 Inleiding maatschappelijk verantwoord
ondernemen
5.1.1 Twee zienswijzen maatschappelijke
verantwoordelijkheid
Binnen de klassieke zienswijze op de maatschappelijke verantwoordelijkheid van organisaties is winst
maken de enige verantwoordelijkheid van het management.
Binnen de sociaaleconomische zienswijze gaat de maatschappelijke verantwoordelijkheid van
organisaties een stuk verder dan bij de klassieke zienswijze.
5.1.2 Sociale ondernemingen
Een trend die de laatste jaren steeds zichtbaarder wordt, is de opkomst en groei van de sociale
onderneming (Social Enterprise). Dit is niet alleen een trend in Nederland, maar ook in veel andere
landen in de wereld. Een sociale onderneming heeft de volgende vier eigenschappen:
1. Heeft primair een maatschappelijke missie;
2. Realiseert dat als zelfstandige onderneming die een product of dienst levert;
3. Is financieel zelfvoorzienend, gebaseerd op handel of andere vormen van waarde-uitruil, en
dus beperkt of niet afhankelijk van giften of subsidies;
4. Is sociaal in de wijze waarop de onderneming wordt gevoerd.
Als we naar bovenstaande eigenschappen van een sociale onderneming kijken, kunnen we
constateren dat een sociale onderneming ligt tussen een commerciële en een goede-
doelenorganisatie in.
Een sociale onderneming heeft als doel een maatschappelijk probleem op te lossen en daardoor een
maatschappelijke meerwaarde te creëren. Om dit te bereiken heeft een sociale onderneming een
model nodig om te komen tot deze verandering. Dit wordt de ‘Theory of Change’ genoemd.
5.1.3 Duurzame ontwikkeling
Duurzame ontwikkeling wordt gedefinieerd als ‘een ontwikkeling die tegemoetkomt aan de noden
van het heden, zonder de mogelijkheden van toekomstige generaties om in hun behoeften te
voorzien in het gedrang te brengen’.
Het begrip duurzaamheid heeft te maken met de schaarste van de natuurlijke hulpbronnen.
Biodiversiteit staat voor de verscheidenheid aan levensvormen in een bepaald ecosysteem of de
gehele planeet.
De Duurzame Ontwikkeldoelen van de Verenigde Naties (2015-2030) zijn:
1. Uitbannen van alle vormen van (extreme) armoede;
2. Einde aan honger, zorgen voor voedselzekerheid en duurzame landbouw;
3. Gezondheidszorg voor iedereen;
2
