Hoorcollege 1
De begrippen geriatrie en gerontologie uitleggen
Geriatrie: medische specialisme voor kwetsbare ouderen met meerdere gezondheidsproblemen.
Hoe kunnen ze zo goed mogelijk leven.
Gerontologie: wetenschap die het ouder worden bestudeerd, zowel in lichamelijk, maatschappelijk
en geestelijk opzicht.
De geriatrische patiënt beschrijven
Geriatrische patiënt: iemand met een complex ziektebeeld, als gevolg van stoornissen op lichamelijk,
geestelijk en/of sociaal gebied waardoor zelfstandig functioneren en de kwaliteit van het leven
negatief beïnvloed wordt.
De nadruk bij deze patiënt ligt op herstel en het behoud van zelfredzaamheid.
kenmerken:
verwevenheid van medische-biologische, psychische en sociale factoren
multipele pathologie; meerdere ziekten
polyfarmacie
atypische presentatie; missen van (typische) symptomen
verminderde reservefunctie
interindividuele variatie
De toename van het aantal ouderen verklaren.
BABYBOOM, algemene gezondheid verbeterd, mensen worden ouder en gezondheidzorg verbeterd.
sterfteoorzaak: bij 65-plussers
1. dementie
2. beroerte
3. longkanker
4. hartfalen
5. coronaire hartziekten
Hoe ouder hoe meer vrouwen, vrouwen worden wel ook eerder ziek.
Het begrip kwetsbaarheid bij ouderen uitleggen en de gevolgen hiervan beschrijven.
Geriatrische patiënten hebben een toegenomen kwetsbaarheid. Dit wordt Frailty genoemd. Frailty:
een relatief minder ernstige aanleiding kan de gezondheidsbalans van de oudere tot veel ernstige
gevolgen leiden. Hoe meer symptomen hoe groter de aard van de kwetsbaarheid. Wanneer er sprake
is van een neerwaartse cyclus, waarbij het ene symptoom het andere opwekt, wordt dat een
Cascade Breakdown genoemd.
,De rol van de verpleegkundige bij de diagnostiek en behandeling van de geriatrische patiënt
beschrijven.
Door middel van een geriatrisch assessment wordt er een diagnose opgesteld. Het assessment
focust zich op hoe de patiënt en de naasten de fysieke en mentale en sociale gezondheid van de
patiënt beoordeelt. Er wordt gekeken in welke mate de patiënt hinder ondervindt van functionerings
beperkingen in het dagelijks leven, en er wordt gekeken naar de omgeving waarin de patiënt zich
bevindt. Hiernaast is het assessment ook bedoeld om er achter te komen welke (behandelbare)
aandoeningen er aanwezig zijn bij de patiënt. Behandeling en verpleging moeten zijn afgestemd op
de situatie en behoefte van de patiënt en gezamenlijke besluitvorming
De kenmerken van de geriatrische patiënt beschrijven.
Atrofie: afname van weefsel of orgaan massa. De oorzaak van atrofie is het verminderde activiteit bij
ouderen dat zorgt voor verminderde voedingsinname, waardoor de hormonale stimulatie daalt.
oorzaak: verlaagde activiteit, verlaagde voeding, verlaagde hormonale stimulatie
gevolg: verminderde anatomische en functionele reserve
De lichaamssamenstelling van ouderen veranderd. Ouderen bevatten meer vetweefsel en gaan
minder spierweefsel bevatten. Veroudering: vermindering reservecapaciteit van vrijwel alle organen.
Het gevolg hiervan is:
- een daling in de energiebehoefte en stofwisseling
- verandering in het verdelingspatroon van medicijnen
twee soorten:
endogeen : erfelijke eigenschappen, binnenuit
exogeen: factoren van buitenaf
De fysieke veranderingen in de volgende orgaanstelsels beschrijven
Cardiovasculair systeem
- Afname kracht van myocard
- Afname van slagvolume
- Wanden van hart en bloedvaten worden stugger en minder elastisch
Gevolgen hiervan zijn:
- Hypertensie
- Linkerventrikelhypertrofie
- Afname maximale inspanningsvermogen
- Geleidingsstoornissen
Ademhalingstelsel
- Verkalken ribben meer weerstand
- Verzwakking respiratoire spieren minder capaciteit
, - Alveolaire wanden verdwijnen minder oppervlakte
- Vermindering aantal longcapillairen minder ventilatie
- Minder trilharen + minder slijmvorming
- Veranderde houding
Gevolgen hiervan zijn:
- minder zware lichamelijk inspanning
- meer kans op longziekten
Centraal zenuwstelsel
- Afname reflexen
- Afname cognitieve vermogen
- Vermindering van de kwaliteit van de zenuwgeleiding als gevolg van de afname in dikte van
myelineschede
- Verminderde transmissiesnelheid door minder beschikbare neurotransmitters
- Lichte vermindering van dopamine wat zorgt voor minder snel plannen en afname van
motorische flexibiliteit. Bij ouderen met parkinson is er een veel sterkere afname van
dopamine
Luchtwegen
- Verkalking ribben
- Verzwakking respiratoire spieren
- Alveolaire wanden verdwijnen
- Vermindering aantal longcapillairen
- Minder trilharen en minder slijmvorming
- Veranderde houding
Gevolgen hiervan zijn:
- Minder zware lichamelijke inspanning
- Meer kans op longziekten
Bewegingsapparaat
- Afname botdichtheid osteoporose
- Spieratrofie dunne ledematen
- Degeneratie kraakbeen artrose
Gevolgen hiervan zijn:
- Trager
- Minder soepel
- Krachtverlies
- Verstoring balans / vallen
Huid
- Verlies spierweefsel, meer vetweefsel
- ouderdomsvlekken/levervlekken bij 90% van alle blanken mensen boven de 60 jaar
- minder doorbloed, minder elastisch
De begrippen geriatrie en gerontologie uitleggen
Geriatrie: medische specialisme voor kwetsbare ouderen met meerdere gezondheidsproblemen.
Hoe kunnen ze zo goed mogelijk leven.
Gerontologie: wetenschap die het ouder worden bestudeerd, zowel in lichamelijk, maatschappelijk
en geestelijk opzicht.
De geriatrische patiënt beschrijven
Geriatrische patiënt: iemand met een complex ziektebeeld, als gevolg van stoornissen op lichamelijk,
geestelijk en/of sociaal gebied waardoor zelfstandig functioneren en de kwaliteit van het leven
negatief beïnvloed wordt.
De nadruk bij deze patiënt ligt op herstel en het behoud van zelfredzaamheid.
kenmerken:
verwevenheid van medische-biologische, psychische en sociale factoren
multipele pathologie; meerdere ziekten
polyfarmacie
atypische presentatie; missen van (typische) symptomen
verminderde reservefunctie
interindividuele variatie
De toename van het aantal ouderen verklaren.
BABYBOOM, algemene gezondheid verbeterd, mensen worden ouder en gezondheidzorg verbeterd.
sterfteoorzaak: bij 65-plussers
1. dementie
2. beroerte
3. longkanker
4. hartfalen
5. coronaire hartziekten
Hoe ouder hoe meer vrouwen, vrouwen worden wel ook eerder ziek.
Het begrip kwetsbaarheid bij ouderen uitleggen en de gevolgen hiervan beschrijven.
Geriatrische patiënten hebben een toegenomen kwetsbaarheid. Dit wordt Frailty genoemd. Frailty:
een relatief minder ernstige aanleiding kan de gezondheidsbalans van de oudere tot veel ernstige
gevolgen leiden. Hoe meer symptomen hoe groter de aard van de kwetsbaarheid. Wanneer er sprake
is van een neerwaartse cyclus, waarbij het ene symptoom het andere opwekt, wordt dat een
Cascade Breakdown genoemd.
,De rol van de verpleegkundige bij de diagnostiek en behandeling van de geriatrische patiënt
beschrijven.
Door middel van een geriatrisch assessment wordt er een diagnose opgesteld. Het assessment
focust zich op hoe de patiënt en de naasten de fysieke en mentale en sociale gezondheid van de
patiënt beoordeelt. Er wordt gekeken in welke mate de patiënt hinder ondervindt van functionerings
beperkingen in het dagelijks leven, en er wordt gekeken naar de omgeving waarin de patiënt zich
bevindt. Hiernaast is het assessment ook bedoeld om er achter te komen welke (behandelbare)
aandoeningen er aanwezig zijn bij de patiënt. Behandeling en verpleging moeten zijn afgestemd op
de situatie en behoefte van de patiënt en gezamenlijke besluitvorming
De kenmerken van de geriatrische patiënt beschrijven.
Atrofie: afname van weefsel of orgaan massa. De oorzaak van atrofie is het verminderde activiteit bij
ouderen dat zorgt voor verminderde voedingsinname, waardoor de hormonale stimulatie daalt.
oorzaak: verlaagde activiteit, verlaagde voeding, verlaagde hormonale stimulatie
gevolg: verminderde anatomische en functionele reserve
De lichaamssamenstelling van ouderen veranderd. Ouderen bevatten meer vetweefsel en gaan
minder spierweefsel bevatten. Veroudering: vermindering reservecapaciteit van vrijwel alle organen.
Het gevolg hiervan is:
- een daling in de energiebehoefte en stofwisseling
- verandering in het verdelingspatroon van medicijnen
twee soorten:
endogeen : erfelijke eigenschappen, binnenuit
exogeen: factoren van buitenaf
De fysieke veranderingen in de volgende orgaanstelsels beschrijven
Cardiovasculair systeem
- Afname kracht van myocard
- Afname van slagvolume
- Wanden van hart en bloedvaten worden stugger en minder elastisch
Gevolgen hiervan zijn:
- Hypertensie
- Linkerventrikelhypertrofie
- Afname maximale inspanningsvermogen
- Geleidingsstoornissen
Ademhalingstelsel
- Verkalken ribben meer weerstand
- Verzwakking respiratoire spieren minder capaciteit
, - Alveolaire wanden verdwijnen minder oppervlakte
- Vermindering aantal longcapillairen minder ventilatie
- Minder trilharen + minder slijmvorming
- Veranderde houding
Gevolgen hiervan zijn:
- minder zware lichamelijk inspanning
- meer kans op longziekten
Centraal zenuwstelsel
- Afname reflexen
- Afname cognitieve vermogen
- Vermindering van de kwaliteit van de zenuwgeleiding als gevolg van de afname in dikte van
myelineschede
- Verminderde transmissiesnelheid door minder beschikbare neurotransmitters
- Lichte vermindering van dopamine wat zorgt voor minder snel plannen en afname van
motorische flexibiliteit. Bij ouderen met parkinson is er een veel sterkere afname van
dopamine
Luchtwegen
- Verkalking ribben
- Verzwakking respiratoire spieren
- Alveolaire wanden verdwijnen
- Vermindering aantal longcapillairen
- Minder trilharen en minder slijmvorming
- Veranderde houding
Gevolgen hiervan zijn:
- Minder zware lichamelijke inspanning
- Meer kans op longziekten
Bewegingsapparaat
- Afname botdichtheid osteoporose
- Spieratrofie dunne ledematen
- Degeneratie kraakbeen artrose
Gevolgen hiervan zijn:
- Trager
- Minder soepel
- Krachtverlies
- Verstoring balans / vallen
Huid
- Verlies spierweefsel, meer vetweefsel
- ouderdomsvlekken/levervlekken bij 90% van alle blanken mensen boven de 60 jaar
- minder doorbloed, minder elastisch
