Internationale Economie
Schakel Handelswetenschappen KU Leuven 2024-2025
,Inhoud
Deel 1: De internationale economie in vogelvlucht................................................3
HS1: Introductie tot internationale economie......................................................3
HS2: Internationale factorbewegingen................................................................6
Deel 2: Theorie van de internationale handel.........................................................9
HS3: de klassieke theorie van de internationale handel......................................9
HS4: De neoklassieke theorie van de internationale handel.............................12
HS5: Klassieke en neoklassieke theorieën van de IH: empirische verificatie.....17
HS6: De neo-technologietheorieën: een alternatieve verklaring voor IH...........25
HS7: De moderne handelstheorieën..................................................................31
HS8: De nieuwe interactiemodellen..................................................................37
Deel 3: Internationale handelspolitiek..................................................................45
HS9: De tarifaire handelsbelemmeringen..........................................................45
HS10: Niet tarifaire belemmeringen (NTB) en het nieuw protectionisme..........51
HS11: Maatregelen tegen onfaire handelspraktijken.........................................53
HS12: Argumenten voor behoud of invoeren protectionisme............................60
HS13: De vrijmaking van de IH: van GATT naar WTO........................................65
HS14: Regionale economische integratie..........................................................69
HS15: Handelsbeleid in OL................................................................................ 78
2
,Deel 1: De internationale economie in
vogelvlucht
HS1: Introductie tot internationale economie
Ontstaan en evolutie van internationale handel
Globalisation 1.0 (1492 – 1800)
Startpunt: 1492 (ontdekking van Amerika door Columbus)
Drijvende kracht: fysieke kracht (wind, paardenkracht, stoom)
Kenmerken:
o Eerste internationale integratie gebaseerd op imperialisme en
religie
o Koloniale structuur: grondstoffen uit kolonies → moederland
o Handel gestuurd door monarchieën en grootmachten
o Mondiale competitie tussen koloniale mogendheden
Globalisation 2.0 (1800 – 2000)
Piekperiode: 1870–1913
Drijvende kracht: bedrijven & industriële revolutie
Kenmerken:
o Steeds meer gebaseerd op kolonialisme en opkomende
liberalisering van handel
o Industriële revolutie → meer vraag naar grondstoffen +
massaproductie
o Transportrevolutie:
stoomschepen, spoorwegen → sterk dalende
transportkosten
o Communicatierevolutie:
telegraaf (vanaf 1866 trans-Atlantisch)
later telefoon, satelliet, draadloze communicatie, pc en
internet
o Opkomst van multinationale ondernemingen (MNO’s)
o Great Depression (1929) en WO I → sterke protectionistische
reactie (1929-WO II)
3
, o Belangrijke spelers: eerst VK, Frankrijk, Nederland → vanaf WO I
vooral VS
o Oprichting World Trade Organization (WTO) in 1995
Belang van de container (vanaf 1956):
Gestandaardiseerd formaat (TEU en FEU)
Sterke kostendaling in transport: 20x goedkoper dan bulk
Schaalvoordelen en verhoogde efficiëntie in logistiek
Flexibel & veilig, maar ook vatbaar voor illegale handel
Grote impact op globalisering van goederenhandel
Globalisation 3.0 (2000 – …)
Drijvende kracht: individuen & technologie
Kenmerken:
o Meer individuele participatie: iedereen kan bijdragen aan
globale economie
o “Flat playing field”: gelijker speelveld dankzij digitalisering en
internet
o Afname van handelsbarrières
o Shift in economische macht: focus van Noord-Amerika/Europa →
China (WTO-lid sinds 2001)
Flat World Platform (Thomas Friedman):
Convergentie van:
o pc (individu als auteur)
o optische vezelkabels (snelle wereldwijde communicatie)
o workflow software (digitale samenwerking)
➤ Resultaat: "placelessness" → men kan wereldwijd samenwerken alsof
plaats er niet meer toe doet
The World is Flat – Thomas Friedman (Globalisation 3.0)
Kernidee: “de wereld is plat”
Door technologie is het speelveld wereldwijd gelijker geworden. Intellectueel
werk kan van overal ter wereld worden geleverd, opgesplitst, verspreid en
opnieuw samengesteld.
Drijvende krachten: digitalisering & communicatie
Goedkope computers
4
Schakel Handelswetenschappen KU Leuven 2024-2025
,Inhoud
Deel 1: De internationale economie in vogelvlucht................................................3
HS1: Introductie tot internationale economie......................................................3
HS2: Internationale factorbewegingen................................................................6
Deel 2: Theorie van de internationale handel.........................................................9
HS3: de klassieke theorie van de internationale handel......................................9
HS4: De neoklassieke theorie van de internationale handel.............................12
HS5: Klassieke en neoklassieke theorieën van de IH: empirische verificatie.....17
HS6: De neo-technologietheorieën: een alternatieve verklaring voor IH...........25
HS7: De moderne handelstheorieën..................................................................31
HS8: De nieuwe interactiemodellen..................................................................37
Deel 3: Internationale handelspolitiek..................................................................45
HS9: De tarifaire handelsbelemmeringen..........................................................45
HS10: Niet tarifaire belemmeringen (NTB) en het nieuw protectionisme..........51
HS11: Maatregelen tegen onfaire handelspraktijken.........................................53
HS12: Argumenten voor behoud of invoeren protectionisme............................60
HS13: De vrijmaking van de IH: van GATT naar WTO........................................65
HS14: Regionale economische integratie..........................................................69
HS15: Handelsbeleid in OL................................................................................ 78
2
,Deel 1: De internationale economie in
vogelvlucht
HS1: Introductie tot internationale economie
Ontstaan en evolutie van internationale handel
Globalisation 1.0 (1492 – 1800)
Startpunt: 1492 (ontdekking van Amerika door Columbus)
Drijvende kracht: fysieke kracht (wind, paardenkracht, stoom)
Kenmerken:
o Eerste internationale integratie gebaseerd op imperialisme en
religie
o Koloniale structuur: grondstoffen uit kolonies → moederland
o Handel gestuurd door monarchieën en grootmachten
o Mondiale competitie tussen koloniale mogendheden
Globalisation 2.0 (1800 – 2000)
Piekperiode: 1870–1913
Drijvende kracht: bedrijven & industriële revolutie
Kenmerken:
o Steeds meer gebaseerd op kolonialisme en opkomende
liberalisering van handel
o Industriële revolutie → meer vraag naar grondstoffen +
massaproductie
o Transportrevolutie:
stoomschepen, spoorwegen → sterk dalende
transportkosten
o Communicatierevolutie:
telegraaf (vanaf 1866 trans-Atlantisch)
later telefoon, satelliet, draadloze communicatie, pc en
internet
o Opkomst van multinationale ondernemingen (MNO’s)
o Great Depression (1929) en WO I → sterke protectionistische
reactie (1929-WO II)
3
, o Belangrijke spelers: eerst VK, Frankrijk, Nederland → vanaf WO I
vooral VS
o Oprichting World Trade Organization (WTO) in 1995
Belang van de container (vanaf 1956):
Gestandaardiseerd formaat (TEU en FEU)
Sterke kostendaling in transport: 20x goedkoper dan bulk
Schaalvoordelen en verhoogde efficiëntie in logistiek
Flexibel & veilig, maar ook vatbaar voor illegale handel
Grote impact op globalisering van goederenhandel
Globalisation 3.0 (2000 – …)
Drijvende kracht: individuen & technologie
Kenmerken:
o Meer individuele participatie: iedereen kan bijdragen aan
globale economie
o “Flat playing field”: gelijker speelveld dankzij digitalisering en
internet
o Afname van handelsbarrières
o Shift in economische macht: focus van Noord-Amerika/Europa →
China (WTO-lid sinds 2001)
Flat World Platform (Thomas Friedman):
Convergentie van:
o pc (individu als auteur)
o optische vezelkabels (snelle wereldwijde communicatie)
o workflow software (digitale samenwerking)
➤ Resultaat: "placelessness" → men kan wereldwijd samenwerken alsof
plaats er niet meer toe doet
The World is Flat – Thomas Friedman (Globalisation 3.0)
Kernidee: “de wereld is plat”
Door technologie is het speelveld wereldwijd gelijker geworden. Intellectueel
werk kan van overal ter wereld worden geleverd, opgesplitst, verspreid en
opnieuw samengesteld.
Drijvende krachten: digitalisering & communicatie
Goedkope computers
4
