Wat is een kaart?
Definitie en kaartelementen
Kaart= een verkleinde en vereenvoudigde weergave van één of meerdere zichtbare of onzichtbare
ruimtelijke aspecten, op een plat vlak en via een bepaalde symboliek. Het noorden is altijd
aangegeven op een kaart
Vier kaartelementen:
1. perspectief
2. oriëntatie
3. legende
4. schaal
Keuze van de ellipsoïde
Geoïde= verzameling van alle punten met dezelfde zwaartekracht (equipotentiaal vlak).
Door afwijkingen in dichtheid van kost = wiskundig onbruikbaar (te golvend)
Gekozen voor ellipsoïde (ook geen perfect bol)
Keuze van het projectievlak
Azimutale projectie
- Alles wordt overgetekend op een plat vlak
dat de aarde raakt
- Cirkelvormig gradennet
- Vooral bij poolgebieden
Kegelprojectie
- Alles wordt overgetekend op kegelmantel die de aarde raakt
- Waaiervormig gradennet
- De polen zijn geen punt, maar een lijn
- Lengtecirkels zijn rechte lijnen,
breedtecirkels zijn gebogen lijnen
- Voor bij de Oost-West gebieden (China,
Rusland…)
, Cilinderprojectie
- Alles wordt overgebracht naar cilindermantel
- Rechthoekig gradennet
- Parallellen krijgen dezelfde lengte als de
evenaar
- De pool is een lijn
- Suggestie van de bolvorm van aarde ontbreekt
Transversale stand
= 90 ° t.o.v. normale stand
Normale stand Transversale stand
Azimutale projectie Aan polen Aan evenaar
Kegelprojectie Kan overal Niet gebruikelijk
Cilinderprojectie Aan breedtecirkels Aan meridianen of
lengtecirkels
Ligging van het projectiecentrum of het vizierpunt
1. Orthografisch: vanuit centrum
2. Stereografisch: vanaf tegenkant
3. Gnomisch (centraal): oneindig
Kaartprojectie VS kaartafbeelding
Kaartprojectie= een wiskundig correcte overdracht van coördinaten van de bol naar het plat vlak van
keuze.
Kaartafbeeldingen= een wiskundige uitgekiende tekenmethodes die de vervormingen zoveel
mogelijk beperken en bepaalde eigenschappen willen bereiken (bv. ronding van aarde zichtbaar)
Eigenschappen en vervormingen
1. Equidistantie of afstandsgetrouwheid: de afstanden op de globe hebben dezelfde
verhouding als de afstanden op de kaart.
Bij kaart kan maar 1 richting equidistant zijn: ofwel parallel ofwel meridiaan
2. Equivalentie of oppervlaktegetrouwheid: de oppervlakteverhoudingen tussen de
voorgestelde gebieden zijn dezelfde op de kaart als op de globe.
3. Conformiteit of hoekgetrouwheid: de hoek tussen twee richtingen is dezelfde op de globe
als op de kaart. Uit de eerste eigenschap blijkt dat dit ten koste gaat van de juiste
oppervlakte.
Definitie en kaartelementen
Kaart= een verkleinde en vereenvoudigde weergave van één of meerdere zichtbare of onzichtbare
ruimtelijke aspecten, op een plat vlak en via een bepaalde symboliek. Het noorden is altijd
aangegeven op een kaart
Vier kaartelementen:
1. perspectief
2. oriëntatie
3. legende
4. schaal
Keuze van de ellipsoïde
Geoïde= verzameling van alle punten met dezelfde zwaartekracht (equipotentiaal vlak).
Door afwijkingen in dichtheid van kost = wiskundig onbruikbaar (te golvend)
Gekozen voor ellipsoïde (ook geen perfect bol)
Keuze van het projectievlak
Azimutale projectie
- Alles wordt overgetekend op een plat vlak
dat de aarde raakt
- Cirkelvormig gradennet
- Vooral bij poolgebieden
Kegelprojectie
- Alles wordt overgetekend op kegelmantel die de aarde raakt
- Waaiervormig gradennet
- De polen zijn geen punt, maar een lijn
- Lengtecirkels zijn rechte lijnen,
breedtecirkels zijn gebogen lijnen
- Voor bij de Oost-West gebieden (China,
Rusland…)
, Cilinderprojectie
- Alles wordt overgebracht naar cilindermantel
- Rechthoekig gradennet
- Parallellen krijgen dezelfde lengte als de
evenaar
- De pool is een lijn
- Suggestie van de bolvorm van aarde ontbreekt
Transversale stand
= 90 ° t.o.v. normale stand
Normale stand Transversale stand
Azimutale projectie Aan polen Aan evenaar
Kegelprojectie Kan overal Niet gebruikelijk
Cilinderprojectie Aan breedtecirkels Aan meridianen of
lengtecirkels
Ligging van het projectiecentrum of het vizierpunt
1. Orthografisch: vanuit centrum
2. Stereografisch: vanaf tegenkant
3. Gnomisch (centraal): oneindig
Kaartprojectie VS kaartafbeelding
Kaartprojectie= een wiskundig correcte overdracht van coördinaten van de bol naar het plat vlak van
keuze.
Kaartafbeeldingen= een wiskundige uitgekiende tekenmethodes die de vervormingen zoveel
mogelijk beperken en bepaalde eigenschappen willen bereiken (bv. ronding van aarde zichtbaar)
Eigenschappen en vervormingen
1. Equidistantie of afstandsgetrouwheid: de afstanden op de globe hebben dezelfde
verhouding als de afstanden op de kaart.
Bij kaart kan maar 1 richting equidistant zijn: ofwel parallel ofwel meridiaan
2. Equivalentie of oppervlaktegetrouwheid: de oppervlakteverhoudingen tussen de
voorgestelde gebieden zijn dezelfde op de kaart als op de globe.
3. Conformiteit of hoekgetrouwheid: de hoek tussen twee richtingen is dezelfde op de globe
als op de kaart. Uit de eerste eigenschap blijkt dat dit ten koste gaat van de juiste
oppervlakte.
