MSK 2; Enkel
1.Statiekproblemen
Platvoet en holvoet
Pes planus (platvoet): Wanneer de longitudinale voetboog abnormaal laag of zelfs afwezig is
calcaneus staat vaak ook in valgus
Men spreekt van een flexibele platvoet wanneer de voetboog zich herstelt als men de patiënt vraagt
om op de tenen te staan. Een dergelijke flexibele platvoet is bij kinderen steeds bilateraal aanwezig.
Pes cavus (holvoet): bij een geprononceerde longitudinale voetboog Calcaneus staat vaak ook in
varus
Een rigide platvoet, waarbij een correctie van de voetboog bij tenenstand afwezig is, is een
pathologische toestand en meestal het gevolg van een beenderige anomalie.
De beweeglijkheid van de verschillende voetgewrichten is bij een flexibele platvoet normaal, ook ter
hoogte van het subtalaire gewricht waar de varus en valgus plaatsvinden. Dat is in tegenstelling tot
de rigide vorm, waar de subtalaire mobiliteit meestal beperkt is. Een flexibele platvoet is meestal
asymptomatisch. Occasioneel kan een patiënt met een flexibele platvoet zich wel presenteren met
een vage klacht van veralgemeende voetpijn en vermoeidheidsgevoel eter hoogte van de enkels en
het onderbeen, die toeneemt bij belasting en sporten. Daarnaast mag niet vergeten worden dat
standsveranderingen ter hoogte van de voet ook een invloed hebben op de knie, heup en lumbale
wervelkolom.
Het klinisch onderzoek bij een plano – valgus voet is belangrijk om onderscheid te maken tussen een
soepele en rigide situatie, waarbij het herstel van de boog bij tenenstand het uitsluitsel brengt.
Treedt er een correctie op, dan betekent dit dat de osseuze boogsoepel is en dat de platvoet
een gevolg is van een musculoligamentaire infufficiëntie. In het geval van een rigide platvoet
daarentegen gaat het om een gefixeerde osteo-articulaire situatie die meestal berust op een
anatomische deformiteit
Medische beeldvorming (RX of CT) toont de oorzaak van de rigide platvoet, maar zal normaal zijn
bij een flexibele platvoet.
De pes cavo – varus is in vele gevallen idiopatisch, maar in uitzonderlijke gevallen kan een holvoet
ook een eerste teken zijn van een onderliggende neuromusculaire aandoening. Bij vermoeden van
een dergelijke aandoening is verder neurologisch onderzoek aangewezen. Doordat de holvoet zorgt
voor een suboptimale biomechanische situatie van de voet (verhoogde lokale belasting van hiel en
voorvoet) is behandeling hier vaak eerder aangewezen dan bij de platvoet.
,2.Gewrichtsaandoeningen art. talocruralis
(bovenste spronggewricht)
Traumatische artritis v.h. art. talocruralis
Bij elke vorm van artritis ontstaat een bewegingsbeperking, meestal naar plantair flexie of naar
dorsiflexie.
Bij traumatische artritis is de oorzaak een trauma, met prikkeling van de synoviale membraan tot
gevolg. Let op: door het trauma kan tegelijk een traumatische artritis als een aandoening van het
kapsel-bandapparaat voorkomen. Een trauma-analyse tijdens de anamnese is steeds noodzakelijk.
Oorzaak:
De oorzaak is meestal een inversietrauma. Als gevolg van het trauma treedt een synoviale reactie op
met pijn, zwelling en bewegingsbeperking EN er is sprake van een primair letsel van het kapsel-
bandapparaat.
Een artroscopie of artrotomie van het bovenste spronggewricht, alsook een geactiveerde artrose kan
aanleiding geven tot een traumatische artritis.
Niet traumatische artritis v.h. art. talocruralis
Vrijwel alle voorkomende artritiden kunnen ook in het bovenste spronggewricht een artritis
veroorzaken. Zoals bijvoorbeeld reumatoïde artritis of andere systeemaandoeningen. Niet-
traumatische artritis van het bovenste spronggewricht is zeldzaam ivm. niettraumatische artritiden
van de andere voetgewrichten.
Artrose v.h. art. talocruralis
Artrose van het bovenste spronggewricht betreft meestal een secundaire artrose ten gevolge van
een doorgemaakt trauma of een ernstige artritis. Zoals bijvoorbeeld ten gevolge van een slecht
genezen intra-articulaire fractuur of ernstige instabiliteit. Net zoals bij een artritis zal in het
bewegingsonderzoek een bewegingsbeperking zich voordoen.
, Corpus liberum art. talocruralis
Soms kan er, al dan niet via RX, een gewrichtsmuis aangetoond worden in de het gewricht.
Locatie van de pijn kan soms op en af veranderen, dit is een teken dat de gewrichtsmuis immigreert
doorheen het gewricht
Osteochondrosis dissecans van de talus
- = aseptische botnecrose (meestal in het mediale aspect van de talusrol)
- Komt vnl. voor bij adolescenten (♀=♂)
- Komt dikwijls bilateraal voor
Oorzaak:
Trauma niet altijd duidelijk
Ideopathisch
Bestaat uit verschillende stadia:
1; Beschadiging van het osteochondraal bot
2; Half losgekomen stuk bot
3; Volledig los stukje bot gewrichtsmuis
Anterieur tibiotalair compressisyndroom
Komt vooral voor bij voetballers en balletdansers
Oorzaak:
- Een eenmalig dorsaalflexietrauma
- Een herhaald geforceerde dorsaalflexie, waarbij exostose kan optreden
Er ontstaat compressie tussen de voor-onderrand van de tibia en de voorzijde van de talushals.
Opmerking: Indien deze beperking verkeerdelijk wordt toegeschreven aan verkorte kuitspieren,
waarvoor rekkingsoefeningen worden uitgevoerd, zullen de klachten enkel toenemen door het
herhaaldelijk uitvoeren van dorsifexie.
1.Statiekproblemen
Platvoet en holvoet
Pes planus (platvoet): Wanneer de longitudinale voetboog abnormaal laag of zelfs afwezig is
calcaneus staat vaak ook in valgus
Men spreekt van een flexibele platvoet wanneer de voetboog zich herstelt als men de patiënt vraagt
om op de tenen te staan. Een dergelijke flexibele platvoet is bij kinderen steeds bilateraal aanwezig.
Pes cavus (holvoet): bij een geprononceerde longitudinale voetboog Calcaneus staat vaak ook in
varus
Een rigide platvoet, waarbij een correctie van de voetboog bij tenenstand afwezig is, is een
pathologische toestand en meestal het gevolg van een beenderige anomalie.
De beweeglijkheid van de verschillende voetgewrichten is bij een flexibele platvoet normaal, ook ter
hoogte van het subtalaire gewricht waar de varus en valgus plaatsvinden. Dat is in tegenstelling tot
de rigide vorm, waar de subtalaire mobiliteit meestal beperkt is. Een flexibele platvoet is meestal
asymptomatisch. Occasioneel kan een patiënt met een flexibele platvoet zich wel presenteren met
een vage klacht van veralgemeende voetpijn en vermoeidheidsgevoel eter hoogte van de enkels en
het onderbeen, die toeneemt bij belasting en sporten. Daarnaast mag niet vergeten worden dat
standsveranderingen ter hoogte van de voet ook een invloed hebben op de knie, heup en lumbale
wervelkolom.
Het klinisch onderzoek bij een plano – valgus voet is belangrijk om onderscheid te maken tussen een
soepele en rigide situatie, waarbij het herstel van de boog bij tenenstand het uitsluitsel brengt.
Treedt er een correctie op, dan betekent dit dat de osseuze boogsoepel is en dat de platvoet
een gevolg is van een musculoligamentaire infufficiëntie. In het geval van een rigide platvoet
daarentegen gaat het om een gefixeerde osteo-articulaire situatie die meestal berust op een
anatomische deformiteit
Medische beeldvorming (RX of CT) toont de oorzaak van de rigide platvoet, maar zal normaal zijn
bij een flexibele platvoet.
De pes cavo – varus is in vele gevallen idiopatisch, maar in uitzonderlijke gevallen kan een holvoet
ook een eerste teken zijn van een onderliggende neuromusculaire aandoening. Bij vermoeden van
een dergelijke aandoening is verder neurologisch onderzoek aangewezen. Doordat de holvoet zorgt
voor een suboptimale biomechanische situatie van de voet (verhoogde lokale belasting van hiel en
voorvoet) is behandeling hier vaak eerder aangewezen dan bij de platvoet.
,2.Gewrichtsaandoeningen art. talocruralis
(bovenste spronggewricht)
Traumatische artritis v.h. art. talocruralis
Bij elke vorm van artritis ontstaat een bewegingsbeperking, meestal naar plantair flexie of naar
dorsiflexie.
Bij traumatische artritis is de oorzaak een trauma, met prikkeling van de synoviale membraan tot
gevolg. Let op: door het trauma kan tegelijk een traumatische artritis als een aandoening van het
kapsel-bandapparaat voorkomen. Een trauma-analyse tijdens de anamnese is steeds noodzakelijk.
Oorzaak:
De oorzaak is meestal een inversietrauma. Als gevolg van het trauma treedt een synoviale reactie op
met pijn, zwelling en bewegingsbeperking EN er is sprake van een primair letsel van het kapsel-
bandapparaat.
Een artroscopie of artrotomie van het bovenste spronggewricht, alsook een geactiveerde artrose kan
aanleiding geven tot een traumatische artritis.
Niet traumatische artritis v.h. art. talocruralis
Vrijwel alle voorkomende artritiden kunnen ook in het bovenste spronggewricht een artritis
veroorzaken. Zoals bijvoorbeeld reumatoïde artritis of andere systeemaandoeningen. Niet-
traumatische artritis van het bovenste spronggewricht is zeldzaam ivm. niettraumatische artritiden
van de andere voetgewrichten.
Artrose v.h. art. talocruralis
Artrose van het bovenste spronggewricht betreft meestal een secundaire artrose ten gevolge van
een doorgemaakt trauma of een ernstige artritis. Zoals bijvoorbeeld ten gevolge van een slecht
genezen intra-articulaire fractuur of ernstige instabiliteit. Net zoals bij een artritis zal in het
bewegingsonderzoek een bewegingsbeperking zich voordoen.
, Corpus liberum art. talocruralis
Soms kan er, al dan niet via RX, een gewrichtsmuis aangetoond worden in de het gewricht.
Locatie van de pijn kan soms op en af veranderen, dit is een teken dat de gewrichtsmuis immigreert
doorheen het gewricht
Osteochondrosis dissecans van de talus
- = aseptische botnecrose (meestal in het mediale aspect van de talusrol)
- Komt vnl. voor bij adolescenten (♀=♂)
- Komt dikwijls bilateraal voor
Oorzaak:
Trauma niet altijd duidelijk
Ideopathisch
Bestaat uit verschillende stadia:
1; Beschadiging van het osteochondraal bot
2; Half losgekomen stuk bot
3; Volledig los stukje bot gewrichtsmuis
Anterieur tibiotalair compressisyndroom
Komt vooral voor bij voetballers en balletdansers
Oorzaak:
- Een eenmalig dorsaalflexietrauma
- Een herhaald geforceerde dorsaalflexie, waarbij exostose kan optreden
Er ontstaat compressie tussen de voor-onderrand van de tibia en de voorzijde van de talushals.
Opmerking: Indien deze beperking verkeerdelijk wordt toegeschreven aan verkorte kuitspieren,
waarvoor rekkingsoefeningen worden uitgevoerd, zullen de klachten enkel toenemen door het
herhaaldelijk uitvoeren van dorsifexie.
